Trismus (Çene Kilitlenmesi) Nedir? Trismus Neden Olur?

Trismus (Çene Kilitlenmesi) Nedir? Trismus Neden Olur?

Trismus ya da çene kitlenmesi, çene kaslarının normal işleyişinin sekteye uğraması durumudur. Kitlenme durumunda ağız tam olarak açılmaz ve çene bölgesinde ağrı hissedilir. Kişi yemek yeme ve konuşma konusunda zorlanır. Trismus nedenleri farklılık göstermekte olup darbe, enfeksiyon gibi durumlar çenede kitlenmeye sebebiyet verebilir.

Trismus çeşitli belirtilerle karakterize edilir. Sıklıkla görülen belirtiler arasında; çene kaslarında spazmlar ve sertlik, kulak çınlaması, yemek yeme ve diş fırçalama gibi günlük aktiviteleri zorlaştıran çene açma güçlüğünün görülmesi yer alır. Dolayısıyla bu tür belirtileri görmeniz durumunda, nöroloji uzmanından destek alabilirsiniz.  

Trismus (Çene Kilitlenmesi) Nedir?

Trismus; çene, yüz ve sinirlerde meydana gelen hasarlar sonucunda çenenin tam olarak açılmaması halidir. Böyle bir durumda kişi, gündelik aktivitelerden bir kısmını tam anlamıyla yerine getirmez. Örneğin diş fırçalamak, yemek yemek ya da sağlıklı bir şekilde konuşmak mümkün olmayabilir. Ayrıca trismus görülmesi halinde şiddetli ağrı meydana gelebilir. Tam hareketsizliğe varan bir ağrı, kişinin yaşantısını olumsuz yönde etkiler.

Normalde bir kişinin ağız açıklığı 40-60 mm arasında değişiklik gösterir. Fakat çene kitlenmesi görülmesi durumunda ağız açıklığının 20-40 mm arasına düştüğü görülür. Bu ise kişinin beslenmesinden konuşmasına kadar pek çok konuda rahatsızlık yaşamasına sebebiyet verir. Çoğunlukla çene kitlenmesi 1 hafta içerisinde kaybolabilmekle birlikte daha uzun sürme ihtimali de mevcuttur. Dolayısıyla çene kitlenmesi tedavisinde uygun yöntemlerin belirlenmesi önemlidir. 

Trismus (Çene Kilitlenmesi) Belirtileri Nelerdir?

Trismus belirtileri, hastanın normal yaşantısını sekteye uğratabilir. Belirtiler kişiden kişiye değişmekle birlikte trismus belirtileri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Kulak çınlaması ve işitme problemleri
• Baş ağrısı
• Çene hareketlerinin kısıtlanmasıyla birlikte görülen yutma güçlüğü
• Çenenin yana doğru hareket ettirilmesinde çeşitli sorunların meydana gelmesi
• Çene, yüz ve kulak bölgesinde ağrı hissedilmesi
• Yemek yeme, diş fırçalama ve konuşma gibi günlük aktivitelerin tam olarak yerine getirilememesi
• Çene kaslarında sertlik ve spazmların ortaya çıkması

Trismus ile karakterize edilen belirtilerin her biri, hastalığın şiddeti ve altta yatan nedenlere göre değişebilir. Bu nedenle belirtilerin sayısı ve şiddetinin her hastada aynı düzeyde olmadığını belirtmek mümkündür. 

Trismus (Çene Kilitlenmesi) Neden Olur?

Trismus nedenleri çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilir. Çene kasları, temporomandibular eklem ve çevre dokuların zarar görmesi; çenede kitlenmeye neden olabilir. Bununla birlikte çene kitlenmesinin ön plana çıkan nedenlerini aşağıdaki gibi sıralamak olanaklıdır:

• Travma ve yaralanmalar
• Radyoterapi
• Diş apsesi, enfeksiyon başta olmak üzere çeşitli diş problemleri
• Kas ve sinir sistemi bozuklukları
• Radyoterapi
• Temporomandibular eklem bozuklukları

Dişte ortaya çıkan apse ve görülen enfeksiyonlar, çenedeki kasların hareketini önemli ölçüde sınırlayabilir. Diş sorunlarının çene kaslarında spazm görülmesine neden olabildiğini belirtmek de mümkündür. Bunun yanı sıra baş ve boyun bölgesinde uygulanmış olan radyoterapi, kaslarda ve bağ dokularda sertleşmeye sebebiyet verebilir. Bu ise çene kitlenmesinin ortaya çıkmasının sebepleri arasında bulunur.

Trismus nedenlerinden biri olan travma ve yaralanmalar sonucunda çene ya da yüz bölgesindeki kasların zarar görmesinin temel nedenlerinden bir tanesidir. Parkinson ve MS başta olmak üzere çeşitli kas ve sinir sistemi bozuklukları, çene kaslarında istemsiz bir şekilde kasılmalara sebebiyet verebilir. Bu ise trismus oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Çene kitlenmesine sebep olabilen durumların tam anlamıyla belirlenmesi, tedavinin çok daha doğru bir şekilde planlanmasını sağlayabilir. Bu nedenle doktorlarımız arasında yer alan uzmanlarımızdan randevu talep edebilir ve ortaya çıkan semptomların ardında yatan nedenlerin detaylı bir şekilde araştırılmasını sağlayabilirsiniz.  

Trismus (Çene Kilitlenmesi) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Trismus tedavisinin yapılabilmesi için ilk olarak hastalığın uygun tanı yöntemleri kullanılarak teşhis edilmesi gerekir. Teşhis için hastalığın belirtilerinin gözlemlenmesi oldukça önemlidir. Belirtiler, altta yatan nedene göre kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu nedenle her hastada aynı belirtiler görülmeyebilir.

​Tanı sürecinde kullanılabilecek yöntemler genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Klinik muayene sırasında ortaya çıkan belirtiler detaylı bir şekilde araştırılır. Özellikle çenedeki hareket aralığını belirleyecek şekilde fiziki muayene yapılır.
• Görüntüleme çalışmaları, tanının çok daha doğru bir şekilde konulması adına son derece önemlidir. Çene yapılarının görüntülenmesi ve çene kitlenmesine neden olan anormalliklerin tespit edilebilmesi için BT taraması ya da MRI görüntüleme çalışmalarına ihtiyaç duyulabilir.
• Eğer enfeksiyondan şüphelenilmişse bu durumda kan testleri ve kültür başta olmak üzere çeşitli laboratuvar testlerine gerek duyulabilir.
• Bayılıp çene kitlenmesi ve farklı durumlarda meydana gelen çene kitlenmesi halinde belirtilen testler ve görüntüleme çalışmalarının yapılması ile hastalığın tanısı konulabilir. Tanı konulduktan sonra uygun trismus tedavisi uygulamalarına başlanabilir.
• Altta yatan nedene göre tedavi uygulamaları değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte genel hatlarıyla şu tür tedavilerin tercih edilebildiğini belirtmek mümkündür:
• İlaç tedavisi, özellikle çene kitlenmesi ağrısı gibi belirtilerin giderilmesi amacıyla tercih edilir. Ağrı kesici, kas gevşetici ve antiinflamatuar başta olmak üzere çeşitli ilaçların kullanılması olanaklıdır.
• Beslenme değişiklikleri, hastalığın tedavisinde tercih edilebilen yöntemler arasında yer alır. Gevrek ve sert yiyeceklerden kaçınılması oldukça önemlidir. Özellikle semptomların azaltılması adına gerekli tedavilerin uygulandığı süreç boyunca ağrıyı hafifletmek adına beslenme konusunda çok daha titiz bir şekilde hareket edilmesi gerekebilir.
• Trismus egzersizleri, tedavi noktasında tercih edilebilir. Pasif germe egzersizleri, aktif hareket aralığı egzersizleri ve dynasplint başta olmak üzere çeşitli cihazların kullanımı ile gerçekleştirilen egzersizler; çene hareketliliğini sağlamak amacıyla uygulanabilir.
• Bazı durumlarda cerrahi müdahalelere ihtiyaç duyulması da olanaklıdır. Özellikle konservatif tedavilerin tatmin edici sonuçlara neden olmaması, cerrahi müdahalelerin gerçekleştirilmesini zorunlu kılabilir. Lifli yapışıklıkların serbestleştirilmesi, yapısal anormalliklerin düzeltilmesi ve şiddetli TMJ vakalarında eklem değiştirme cerrahisi; ameliyat seçenekleri arasında yer alır.

Bu tür tedavi yöntemlerinin her biri, çene kitlenmesinde özellikle belirtilerin giderilebilmesi amacıyla son derece önemlidir. Daha önce de bahsedildiği üzere çene kitlenmesinde tedavi uygulamaları arasında çeşitli egzersizler önemli bir yer edinir. Çene hareketliliğinin iyileştirilmesi ve çene kitlenmesinin hafifletilmesi adına şu tür egzersizler tercih edilebilir:

• Pasif germe, çene kaslarının nazik bir şekilde gerilmesini olanaklı hale getirir. Bu tür egzersizler için cihaz kullanılması olanaklıdır. Günde birkaç kere belirtilen egzersizlerin uygulanması, çene hareketliliğinin iyileştirilmesini destekler.
• TheraBite başta olmak üzere çeşitli cihazların kullanılması ile ağız açılıp kapanırken direnç uygulanabilir. Çene kaslarının güçlendirilmesini olanaklı hale getiren bu tür egzersiz, esnekliğin artmasına da olumlu etkide bulunur.
• Aktif hareket aralığı egzersizleri, ağzın yavaşça ve dikkatlice açılıp kapanması ile gerçekleştirilir. Her tekrar ile hareket aralığı arttırılabilir.

Belirtilen egzersizlerin her biri, alanında uzman fizyoterapistler tarafından gerçekleştirilmelidir. Fizik tedavi kapsamında gerçekleştirilen egzersizler, çene kaslarının çok daha etkili bir şekilde hareket ettirilmesini olanaklı hale getirir.

Trismus çene kilitlenmesi tedavisi uygulamaları, altında yatan nedenlere göre gerçekleştirilir. Uygulamaların her biri, hastanın yaşam kalitesini arttırabilmek açısından son derece önemlidir. Bu nedenle hastalığın altında yatan nedenlerin doğru bir şekilde belirlenebilmesi önemlidir. Siz de semptomlardan herhangi bir tanesini gözlemlemeniz durumunda uzman doktorlarımızdan randevu alabilir, hastalığın tanısı ve tedavisi konusunda uzman desteği talep edebilirsiniz.