Arpacık Nedir? Neden Çıkar ve Nasıl Geçer?

Arpacık Nedir? Neden Çıkar ve Nasıl Geçer?

Arpacık, göz kapağı çevresinde en sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Çok büyük oranda bakteriyal enfeksiyon sonucunda oluşur. Özellikle göz ve el teması yoğun olan kişilerde daha yaygın biçimde gözlemlenir. Sivilce biçimindedir ve rahatsızlık oluşturabilir. Bazı durumlarda gözde arpacık çıkması, küçük ölçekli ağrıları da beraberinde getirir. Çoğunlukla zararsız olsa da gözde arpacık oluşumu, birçok açıdan rahatsız edicidir. Ağrı ve rahatsızlık hissinin yanı sıra göz çevresinde kızarıklığa da neden olabilir. Ayrıca gözde çıkan arpacık, estetik açıdan da istenmeyen durumlar oluşturabilir. Gözdeki arpacıklar genellikle 1 hafta veya birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçer. Fakat arpacığın oluşmasıyla birlikte göz çevresinde ve ellerde hijyene çok daha fazla özen gösterilmelidir. Geçmeyen ve uzun süreler boyunca devam eden arpacık oluşumunda mutlaka bir göz hastalıkları uzmanından destek alınmalıdır. 

Arpacık Nedir?

Arpacık ya da tıbbi literatürdeki adıyla “hordeolum”, göz kapağında bulunan kıl kökleri veya yağ bezlerinde iltihap oluşması sonucunda gelişen, minimal boyutlu şişliktir. Dolayısıyla enfeksiyon hastalıkları arasında gösterilebilir. Arpacık, her yaş grubunda gözlemlenebilen bir sağlık sorunudur. Sivilce veya çıbana benzer bir görünümdedir.

Dışı genellikle kırmızı renkte olsa da arpacığın iç kısımlarında sarımsı bir iltihaplanma gözlemlenmesi olasıdır. Bir bakteriyel enfeksiyon nedeniyle gözde oluşan arpacık, dışsal etkilerle tetiklenebilir. Makyaj artıkları, kir ve göz çevresine sık el teması, arpacığın oluşumunu tetikleyen başlıca faktörlerdir. Evde sıcak kompleks uygulanılarak arpacığın tedavi edilmesi mümkün olsa da şiddetli vakalarda mutlaka bir göz doktorundan yardım alınmalıdır. 

Arpacık Neden Çıkar?

Arpacık, birçok farklı sebep doğrultusunda gelişebilir. Ancak arpacık oluşumunun temel nedeni bakteriyel enfeksiyondur. Göz kapağında bulunan yağ bezlerinin tıkanması sonucunda meydana gelir. Genellikle bu bizlerden biri ya da birkaçı “stafilokok” adı verilen bakteri ile dolar. Bu bakteri yağ bezlerini tıkar ve bez içerisinde büyür.  

Arpacık göz, hijyen eksikliği nedeniyle de gelişebilir. Özellikle kontakt lens kullanan kişilerde yeterli hijyen koşullarının sağlanmaması halinde göz içinde arpacık oluşabilir. Arpacığın nedenleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Hijyen Eksikliği: Gün içerisinde bakterilerle yoğun temas halinde olan ellerin sıklıkla göz ve çevresi ile temas etmesi sonucunda gelişebilir.
• Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması: Arpacığın bir diğer önemli nedeni ise bağışıklık sisteminin güçlü şekilde çalışmamasıdır. Yorgunluk hali, stres, uykusuzluk, kronik hastalıklar, yoğun gündelik yaşam bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve arpacık oluşumunu tetikleyebilir.
• Kontakt Lens Kullanımı: Göz çevresinin hijyen eksikliğinden etkilenmesinin en temel nedenlerinden biri kontakt lens kullanımıdır. Dolayısıyla kontakt lens kullananlarda yeteri kadar sterilizasyonun sağlanmaması halinde arpacık oluşabilir.
• Cilt Sağlığı Sorunları: Bazı spesifik cilt sağlığı sorunları da arpacıklara neden olabilir. Rosacea veya seboreik dermatit adı verilen cilt sorunları bunlardan bazılarıdır.

Bunlara ek olarak arpacığın en yaygın nedenlerinden biri de makyaj sonrası sterilizasyon sağlanmadan uyku sürecine geçilmesidir. Tüm gün bakteri birikimine açık olan makyajlı göz ve çevresinin temizlenmemesi halinde de arpacık oluşumu olasıdır. 

Arpacık Türleri Nelerdir?

Arpacık, iç ve dış arpacık olmak üzere iki farklı şekilde kategorize edilmiştir. Bu kategorizasyon, arpacığın gözün hangi bölgesinde gelişim gösterdiğine göre yapılır. Dış arpacık; “Eksternal”, iç arpacık ise “İnternal” olarak da bilinir. Arpacığın iki ana türü ve ayırt edici özellikleri genel olarak şu şekildedir:

• Dış Arpacık (Eksternal): Göz kapağında arpacık oluşumu olarak tanımlanabilir. Genellikle göz kapağının dış bölümünde, kirpik köklerine yakın bir bölgede oluşur. Belirgin ve gözle rahatlıkla görülebilir bir şişlik oluşumu şeklindedir. Kirpik köklerinde oluşan enfeksiyon nedeniyle gelişir.
• İç Arpacık (İnternal): Göz kapağının iç bölümünde meydana gelir. İç arpacığın oluşmasındaki temel neden yağ bezlerinde meydana gelen enfeksiyonlardır. Dış arpacığa oranla daha derin bir bölgede oluşması nedeniyle daha az belirgindir. Dolayısıyla görülmesi zordur. Fakat dış arpacığa oranla daha şiddetli ağrılara neden olur.

Arpacık türlerinden en yaygın olan eksternal arpacıklardır. İç arpacıklara oranla bu tür, daha sık gözlemlenir. Göz altında arpacık oluşumu olarak bilinen ve göz altında etki gösteren arpacık türü de eksternal arpacıklardandır.  

Arpacık Belirtileri Nelerdir?

Arpacığın en bilinen ve önemli belirtilerinden biri hiç şüphesiz göz kapağında meydana gelen minimal boyutlu şişlik ve kızarıklıktır. Bu kızarıklığa genellikle sarımsı ve nokta biçiminde bir oluşum eşlik eder. Bunun temel nedeni arpacığın da bir çeşit enfeksiyon olmasıdır. Sarı renkteki enfeksiyon şişliğin üst ve uç kısmında gözlemlenebilir.

Bazı durumlarda arpacığa şiddetli ve geçmeyen ağrılar da eşlik edebilir. Genel olarak arpacık belirtileri, şu şekilde sıralanabilir:

• Göz kapağının bir bölümünde oluşan şişlik ve kızarıklık hali
• Gözde ağırlık hissinin oluşması
• Şişlik üzerinde irin olarak adlandırılan sarı ya da beyaz renkte baş oluşumu
• Göz içerisinde sulanma ve hassasiyet oluşması
• Yanma ve kaşıntı hissi

Bazı durumlarda arpacığın göz çevresinde şişliklere ve ağrılara neden olabildiğini de söylemek mümkündür.  Bu belirtilerin göz çevresinde ortaya çıkabilen diğer göz hastalıklarıyla karıştırılmaması önemlidir. Belirtilerin azalmadan şiddetli şekilde devam etmesi halinde mutlaka uzman bir göz doktorundan yardım alınmalıdır. 

Arpacık Nasıl Geçer?

Arpacık, genellikle ek bir tedavi gerektirmeksizin kendiliğinden ya da ev ortamında basit uygulamalarla kontrol altına alınabilen bir sorundur. Özellikle ev ortamında uygulanacak tedavi yöntemlerinin göz kapağında bulunan ve tıkanan bezlerin açılmasına yönelik olması önemlidir. Bu kapsamda çok sıcak olmayan ılık bir bez yardımıyla arpacığın oluştuğu bölgeye kompres uygulanabilir.

Birkaç kez kompres uygulamak, arpacığı tetikleyen tıkanık yağ bezlerinin açılmasını sağlayacaktır. Buna ek olarak göz ve çevresinde mutlaka sterilizasyon sağlanmalıdır. Özellikle göz kapaklarının temizliğine dikkat edilmelidir. Ek olarak arpacık için göz damlası gibi enfeksiyon oluşumunu azaltan ve gözde sterilizasyon sağlayan damlalar da kullanılabilir.

Arpacığın oluşum nedeni kontakt lens kullanımı ise lensler mutlaka çıkarılmalıdır. Lenslerin tekrardan sterilize edilmeden kullanılmamasına dikkat edilmelidir. Göz makyajı nedeniyle arpacık oluşması halinde ise makyajın dikkatli şekilde temizlenmesi gerekir. Yatıştırıcı etkiye sahip sterilizasyon sağlayan ürünlerle makyaj çıkarılmalıdır. Göz kapağı çevresi mutlaka temizlenmeli ve makyajdan arındırılmalıdır. Ayrıca tam iyileşme sağlanana kadar göz makyajı yapmaktan kaçınmakta fayda vardır. 

Arpacık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Arpacık tedavisi, genellikle kolay ve pratik bir prosedürdür. Ev ortamında arpacığın giderilmesine yönelik uygulamaların sonuç vermemesi, ağrıların devam etmesi veya şiddetlenmesi halinde bir göz doktoruna başvurulmalıdır. Çok nadiren karşılaşılmakla birlikte arpacığın görme kaybına veya bozukluklarına neden olması da olasıdır.

Bu tarz durumlarda ya da sıklıkla tekrar eden arpacık oluşumunda da yine göz doktorlarından destek almak olası riskleri en aza indirecektir. Arpacık ameliyatı gibi cerrahi yöntemler ise genellikle yaygın biçimde gözlemlenen arpacıkların tedavisinde kullanılmaz. Cerrahi müdahale arpacıktan farklı şekilde tanımlanan ve şalazyon adı verilen başka bir göz sağlığı sorununun tedavisinde tercih edilir.

Şalazyon da tıpkı arpacık gibi göz kapağında oluşur. Belirtileri farklı olmakla birlikte neden tıpkı arpacıkta olduğu gibi göz kapağındaki yağ bezlerinde meydana gelen iltihaplanmalardır. Göz sağlığı sorunlarının tedavisi için doktorlarımız listesinde göz sağlığı alanında uzman hekimlerimizi inceleyebilir ve randevu alabilirsiniz.