Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Nedir?

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Nedir?

Lupus hastalığı, bir çeşit romatizmal hastalıktır. Yüz çevresinde neden olduğu kelebeği andıran döküntüler nedeniyle halk arasında daha çok kelebek hastalığı olarak bilinir. Tıbbi literatür içerisinde ise Lupus, “Sistemik Lupus Eritematozus” olarak adlandırılır. Bu hastalık temel olarak “Otoimmün” şeklinde tabir edilen hastalıklar arasındadır. Otoimmün, “özbağışıklık” anlamına gelir.

Özbağışıklık ise bağışıklık sistemi içerisinde meydana gelen aşırı duyarlılık hallerine verilen isimdir. Normal şartlar altında canlı organizmalar sahip oldukları hücrelerin antijenik yapılarına karşı herhangi bir tepkide bulunmaz. Özbağışıklık, yani otoimmün halinde ise hücrelerin sağlıklı dokulara ya da organlara saldırması nedeniyle gelişir.

Bu kapsamda Lupus deri döküntüsü hastalığı, bağışıklık sisteminin bileşenlerinin herhangi bir olumsuz durum olmamasına karşın kendi sağlıklı organ ve dokularına saldırması ile karakterize bir hastalıktır. Kelebek hastalığı, bu yüzden oldukça geniş ölçekli biçimde organları etkileyebilen bir sağlık sorunudur. Eklemler, deri, böbrek, hatta kalp ve akciğer gibi hayati organlar dahi Lupus hastalığı nedeniyle risk altına girebilir.

Kelebek hastalığı, temel olarak yatışma ve alevlenme evreleri olan bir hastalıktır. Alevlenme süreci, hastalığın belirtilerinin yoğun olarak hissedildiği dönemdir. Kişinin yaşam kalitesini ciddi düzeyde olumsuz etkiler. Daha sonra ise ortaya çıkan bu belirtiler zamana bağlı olarak, çoğunlukla 1-2 hafta içerisinde iyileşir. Bu sürece de yatışma evresi adı verilir. 

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Neden Olur?

Lupus hastalığı, tanımlandığı gibi bir otoimmün hastalığıdır. Dolayısıyla bu hastalığı tetikleyen en önemli faktör bağışıklık sisteminin, organizmada bulunan doku ve hücrelere saldırmasıdır. Bununla birlikte Lupus hastalığını tetiklediği düşünülen belli başlı durumlar ada vardır. Güneş ışınları, sigara gibi zararlı alışkanlıklar ve diğer bazı çevresel faktörler kelebek hastalığını tetikler.

Aynı zamanda bu hastalık, genetik faktörler nedeniyle ya da kullanılan bazı ilaçların meydana getirdiği yan etkiler dolayısıyla da gelişebilir. Genel anlamda kelebek hastalığı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Genetik faktörler
• Hormonlarda yaşanan değişimler
• Kullanılan ilaçlar nedeniyle oluşan komplikasyonlar
• Yoğun güneş ışığı teması ve viral enfeksiyonlar
• Sigara gibi zararlı alışkanlıklar

Tüm bunların yanı sıra Lupus hastalığı risk faktörleri de bu sorunun ortaya çıkmasında tetikleyici etkenlerdir. Yapılan çalışmalara göre Lupus, erkeklere oranla kadınlarda daha sık yaşanan bir sağlık sorunudur.

Aynı zamanda belli başlı coğrafi bölgelerde kelebek hastalığının daha yaygın ve sık olarak gözlemlendiğini söylemek mümkündür. Asyalı Amerikalılar, Amerika ve Afrika bölgelerinde yaşayan kişiler kelebek hastalığı riski altındadır. Bununla birlikte yapılan çalışmalar kelebek hastalığının 15-45 yaş aralığında daha yaygın olarak gözlemlendiğini ortaya koymuştur. 

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

Lupus belirtileri, tahmin edildiğinden daha geniş bir komplikasyon skalasına sahiptir. Keza bu hastalık, bağışıklık sisteminin hatalı çalışması nedeniyle meydana gelir. Dolayısıyla tüm vücut üzerinde etki gösterebilir. Tüm vücut üzerinde etki gösteriyor olması nedeniyle de özellikle başlangıç evresinde olmak üzere tüm vücuda yayılan komplikasyonlara yol açabilir.

Buna karşın genel anlamda Lupus belirtilerini ifade etmek de mümkündür. Bu doğrultuda kelebek hastalığı belirtileri şu şekildedir:

• Yüz ve çevresinde meydana gelen kelebek biçimindeki kırmızı döküntüler
• Güneş ışığı teması nedeniyle cilt lezyonlarında artış gözlemlenmesi
• Ayak ya da avuç içi gibi vücut bölgelerinde meydana gelen kabarcık veya döküntüler
• Nefes darlığı, baş ve göğüs ağrıları
• Eklem ağrıları, kaslarda hissedilen şiddetli kasılmalar
• Tırnakların biçimsiz bir görünüm kazanması
• Yoğun olarak hissedilen halsizlik hali
• Sivilce ile karıştırılabilecek düzeyde kabarcık biçiminde meydana gelen minimal şişlikler
• Bilinçte yaşanan bulanıklık hissi
• Yutma güçlü
• İdrarda gözlemlenen kan
• Böbrek fonksiyonlarında yaşanan bozulmalar

Bunlara ek olarak kelebek hastalığı, soğuk iklim koşullarında çoğunlukla parmak uçlarında olmak kaydıyla mor ve beyaz renkte değişimlere neden olabilir. Bu renk değişimi, Lupus cilt tutulumu belirtiler arasında en belirgin semptomlardan biridir ve teşhis sürecinde belirleyici unsurlardandır. 

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Teşhisi Nasıl Konulur?

Kelebek hastalığı teşhis sürecinde uzman hekim gözetiminde yapılan fiziki muayeneler belirleyici bir etkendir. Bununla birlikte konsültasyon süreci de teşhis koymada önemlidir. Uzman doktor, hastanın tıbbi öyküsünü dinleyerek ve takip ederek Lupus hastalığı teşhisi koyabilir. Bununla birlikte ek olarak;

• Tam kan sayımı
• Anti-nükleer antikor testi
• Tam idrar tahlili
• Kan testi

gibi tetkikler de yine uzman doktor tarafından talep edilebilir. Bu hastalığın tedavisi ve teşhis süreciyle genellikle hastane veya sağlık kuruluşlarının romatoloji bölümünde uzmanlaşmış hekimler görev alır.

Lupus hastalığı şüphesinin güçlendiği, fakat bulguların yeterli görülmediği durumlarda uzman hekim tarafından ekokardiyogram, göğüs röntgeni ya da döküntülerden alınan örneğin biyopsisi gibi ek tetkikler de talep edilebilir. Hastalığın böbrekler üzerinde etki göstermesi halinde ise böbrek biyopsisi talep edilmesi olasıdır. 

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Çeşitleri Nelerdir?

Lupus hastalığı, vücudun farklı bölgelerinde meydana gelebilen bir sağlık sorunu olması nedeniyle oldukça çeşitlidir. Aynı zamanda farklı varyant ve türler ile gelişebilir. Lupus hastalığı çeşitleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılmıştır:

• Nükleer Maddeli Antikor Pozitif Lupus
• İndüklenebilir Lupus Eritematozis
• Subakut Cutaneous Lupus Eritematozis (Alt Akım Lupus)
• DLE (Diskoid Lupus Eritematozis)
• SLE (Sistemik Lupus Eritematozis)

Hastalığın türü sistemik lupus belirtileri açısından da önem arz eden bir durumdur. Lupus hastalığının çeşidine bağlı olarak komplikasyonların da farklılık gösterebileceğini söylemek mümkündür. 

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Lupus tedavisi, oldukça çok yönlü bir uygulamadır. Temel olarak kelebek hastalığı, vücudun farklı bölgelerinde meydana gelebilir ve gelişim gösterdiği vücut bölgesine bağlı olarak farklı semptomlar oluşturur. Bu doğrultuda tutulan organın ya da dokuların vücudun hangi bölgesinde olduğu tedavi sürecinde de belirleyici bir etkendir.

Aynı zamanda her hastanın genel sağlık durumu ve hastalığın neden olduğu bulgular da farklıdır. Dolayısıyla Lupus hastalığı tedavisi planlama sürecinde hasta ve uzman hekim arasındaki iletişim son derece önemlidir. Uzman hekim tarafından tedavi sürecine ve planlamasına ilişkin hastaya bilgilendirme yapılması gerekebilir.

Günümüzde Lupus hastalığı tedavisinde yaygın olarak ilaçlı tedavi yöntemleri kullanılır. Genellikle bu tedavi yönteminde antimalaryal ilaçlar tercih edilir. Bazı durumlarda ise steroid olmayan antiinflamatuar ilaçların kullanılması da mümkündür. Bunlara ek olarak tedavi sürecinde hastanın;

• Güneş ışınlarından uzak durması
• Beslenme ve uyku alışkanlıklarını düzenlemesi
• Sigara benzeri zararlı alışkanlıkların terk edilmesi
• Düzenli egzersizler yapması    

gibi yaşam tarzı değişiklikleri ile destekleyici rol oynaması da önemlidir. Bu durumların tamamına yeterli düzeyde hassasiyetle özen göstermek, tedavi sürecinin desteklenmesinde tamamlayıcı bir etki gösterecektir. 

Lupus Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

Lupus hastalığı hakkında en çok merak edilen konulardan biri döküntü ya da kabarcık gibi fiziksel semptomlara sahip olması nedeniyle hastalığın bulaşıcı olup olmadığıdır. Kelebek hastalığı, kesin olarak bulaş riski olan bir sağlık sorunu değildir. Solunum yolu, temas, ortak alan paylaşımı yoluyla kişide kişiye bulaşmaz.

Hatta bunun aksine kelebek hastalığı, temel olarak kalıtımsal bir hastalıktır. Dolayısıyla genetik aktarım yoluyla gelişir. Bu noktada belirli düzeyde genetik mutasyonu olan kişiler risk altındadır. Lupus hastalığı hakkında daha fazla bilgi ya da ilgili konuda randevu almak için doktorlarımız ile iletişime geçebilirsiniz.