Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn hastalığı, temel anlamda bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Sindirim sistemini önemli ölçüde olumsuz yönde etkileyebilir. Ciddi sorunlara yol açabilen bu hastalık, sindirim sisteminin her bir parçasına gelişebilir. Buna karşın yaygın olarak ince bağırsağın bitim noktasında ya da kalın bağırsak da gözlemlenir. Bazı durumlarda ise ince bağırsak ile kalın bağırsağın kesişim noktasında meydana gelen enfeksiyonlar şeklinde gelişir.

Bu yüzden Crohn hastalığı kalın bağırsak kalınlaşması olarak da bilinir. Kalın bağırsak kalınlaşması tedavisi, farklı tekniklerle hastalığın neden olduğu komplikasyonların kontrol altına alınmasını içeren bir süreçtir. Crohn hastalığı, tam anlamıyla tedavi edilemez ve kişinin tüm yaşamına eşlik eder. Dolayısıyla kalıcı hastalıklar kategorisi içerisinde değerlendirilir. Tedavi sürecinde temel hedef, kişinin yaşam kalitesini artırmaktır. Bu doğrultuda Crohn hastalığı beslenme düzeni, tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır. 

Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Crohn belirtileri, çoğunlukla kişiden kişiye ve hastalığın gelişim noktasına göre farklılık gösterir. Fakat karın ağrısı, şiddetli bulantılar, yoğun olarak hissedilen ishal durumu ve mide ağrıları Crohn hastalığının beraberinde getirdiği yaygın komplikasyonlardandır. Genel olarak Crohn hastalığı belirtileri şu şekildedir:

• Güçlü bağırsak tıkanmaları
• Geçmeyen kabızlık hali ya da ishal
• Yorgunluk hissi
• Ateş ve şiddetli karın ağrıları
• Mide bulantısı ve mide bulantısına eşlik eden kusma hali
• Anüs çevresinde meydana gelen çatlaklar
• Kilo kaybı ve iştahsızlık
• Dışkıda yaygın olarak gözlemlenen kan ve iltihaplar

Bunların yanı sıra Crohn hastalığı, tuvaletten sonra dahi bağırsakları dolu hissetme eğilimini de beraberinde getirebilir. Aynı zamanda kişinin sıklıkla tuvalete çıkması ya da tuvalete çıkma ihtiyacını hissetmesi Crohn hastalığı komplikasyonları arasındadır.

Özellikle erken dönemde, henüz gelişme evresinde bu hastalığın belirtileri yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilecek ölçüde şiddetli olabilir. Nefes darlığı, cilt yüzeyinde meydana gelen iltihaplar, ağız ve makat boyunca uzanan sindirim sisteminde gözlemlenen ülser sorunu ve anüs etrafındaki ağrılar erken dönem belirtiler arasındadır. 

Crohn Hastalığı Neden Olur?

Crohn hastalığı nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte son dönemde yapılan çalışmalar genetik faktörlerin bu hastalığın aktarımında önemli bir etken olduğunu ortaya koymuştur. Yapılan çalışmalara göre Crohn hastalığı bulunan ebeveynlerin çocuklarının yaklaşık olarak 15 kat daha fazla bu hastalığa yakalanma riski olduğu belirlenmiştir.  

Crohn hastalığı nedenleri arasında bir diğer önemli etken ise çevresel faktörlerdir. Özellikle sigara gibi zararlı alışkanlıkların tetikleyici etki gösterir. Ayrıca bağışıklık sisteminde yaşanan sorunlar da yine bu hastalığın gelişiminde etkili olan faktörlerdir. Bununla birlikte Crohn hastalığının bulaşıcı hastalıklar arasında olmadığını söylemek mümkündür.

Yani, kişiden kişiye temas ya da herhangi bir türden ilişki ile bu hastalığın bulaşması olası değildir. Ayrıca farklı araştırmalarda bazı virüs ya da bakteri gibi organizmaların bu hastalığın gelişmesinde rol oynadığına ilişkin sonuçlar elde edilmiştir. Fakat bu sonuçlar, ilgili mikroorganizmaların Crohn hastalığına neden olduğunu söylemek için yeterli değildir. 

Crohn Hastalığı Teşhisi Nasıl Konur?

Crohn hastalığı teşhis süreci çoğunlukla uzman doktor muayenesi ile koyulur. Sindirim sistemi hastalıklarıyla ilgilenen tıbbi birim olan gastroenteroloji bölümlerinde görevli uzman hekimler genellikle hastalığın teşhisini koyar. Bununla birlikte Crohn bağırsak hastalığı teşhis ve tanı sürecinde çok büyük oranda hastanın öyküsü ve yaşadığı komplikasyonlar belirleyicidir.

Özellikle ani ve hızlı kilo kaybı, süregelen ve şiddetli bir şekilde devam eden yoğun karın ağrıları, ishal gibi komplikasyonlar, Crohn şüphesini güçlendiren belirtilerdir. Söz konusu belirtiler doğrultusunda uzman hekim tarafından yapılan muayenenin arından kişiden;

• Kan ve dışkı testleri,
• Endoskopi ya da kolonoskopi,
• MR
• Bilgisayarlı tomografi
• Biyopsi

Gibi testlerin istenmesi de olasıdır. Bununla birlikte teşhis sürecinde söz konusu testlerin birden fazla olacak şekilde yapılması da mümkündür. 

Crohn Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Crohn hastalığı, tam anlamıyla tedavi edilebilen bir hastalık değildir. Bununla birlikte kişinin yaşam kalitesini iyileştirmek üzere birden fazla tedavi yönteminin farklı dönemlerde ya da hastalığın işleyişine bağlı olarak kullanılması mümkündür. Crohn hastalığı tedavisi kapsamında yaygın olarak kullanılan tedavi tekniği, ilaçlı tedavi yöntemleridir.

Sindirim sisteminde meydana gelen iltihapların azaltılması amacıyla steroid ilaçlarla tedavi süreci planlanır. Steroid ilaçlara ek olarak bağışıklık sistemini baskılamak amacıyla bazı ilaçların kullanılması da gerekebilir. Bunlara ek olarak Crohn hastalığı ilaçları;

• B12 takviyeleri,
• İshal komplikasyonunu azaltmak amacıyla anti-diyareller,
• D vitamini takviyeleri
• Kalsiyum takviyeleri
• Hastalık nedeniyle gelişen ağrıların hafifletilmesi amacıyla ağrı kesiciler

Kullanılabilir. Ayrıca bazı durumlarda, söz konusu ilaçlı tedavi yöntemlerinin etki gösteremediği hallerde biyolojik ilaçların tedavi sürecinde kullanılması da olasıdır.

Crohn hastalığının tedavisinde en yaygın olarak kullanılan tekniklerden biri de beslenme sisteminin düzenlenmesine yönelik uygulamalardır. Fakat beslenme düzeninin tesis edilmesine yönelik uygulanan tedavi yöntemleri çoğunlukla kişiye özeldir. Buna karşın genellikle lif alımının düzenlenmesi son derece belirleyici bir etkendir.

Söz konusu tedavi yöntemleri ile önemli ölçüde iyileşme sağlanamadığı hallerde ise Crohn hastalığının cerrahi tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınması da olasıdır. Özellikle aniden sindirim sistemi üzerinde meydana gelen ağır iltihaplanmalarda cerrahi müdahale tek seçenek olarak değerlendirilebilir. Ayrıca;

• Bağırsak tıkanması,
• Kanser riski bulgusunun tespit edilmesi,
• Şiddetli kanama,
• Komplike fistüller

gibi durumlarda hızla cerrahi tedavinin tercih edilmesi gerekebilir. Buna ek olarak ilaçlı tedavilerde istenilen başarının elde edilememesi halinde de yine son aşama uygulaması olarak uzman hekim önerisi ile cerrahi uygulamaların kullanılması mümkündür. 

Crohn Hastalığı İlerlediğinde Hangi Durumlar Ortaya Çıkar?

Crohn hastalığı, sinsi bir sağlık sorunu değildir. Dolayısıyla hastalığın evreleri ve beraberinde getirdiği komplikasyonlar açık bir şekilde gözlemlenebilir. Bu durumlar ise teşhis ve tanı sürecini kolaylaştırır. Tedavi sürecinin doğru bir zamanlama ile başlaması ise Crohn nedeniyle gelişebilecek yaşam kalitesi düşmesi sorunlarının giderilmesinde etkilidir.

Crohn hastalığının ilerlediği durumlarda yaygın olarak gözlemlenen olumsuzluklardan en önemlisi kişinin yaşam kalitesinin düşmesidir. Bazı durumlarda ise kontrol altına alınamayan Crohn hastalığı ölüme de sebebiyet verebilir. Ayrıca Crohn hastalığı da diğer enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan bağırsak sorunlarında olduğu gibi kişinin cinsel yaşamını da olumsuz yönde etkileyebilir. Özellikle hastalık nedeniyle gelişen komplikasyonlar, kişinin psikolojisi üzerinde ciddi sorunlar oluşturarak cinsel yaşam üzerinde etki gösterebilir. 

Crohn Hastalığı Yasak Yiyecekler Nelerdir?

Crohn hastalığı, doğru bir beslenme sistemi ile önemli ölçüde kontrol altına alınabilir. Hatta öyle ki belli başlı yiyeceklerden uzak durarak bu hastalık nedeniyle gelişen komplikasyonların önlenmesi ve kişinin yaşam kalitesinin artırılması da olasıdır. Bu noktada kişinin genel sağlık durumu, hastalığın ilerleme düzeyi, bağışıklık sisteminin genel durumu belirleyici faktörlerdir.

Çoğunlukla hangi yiyeceklerin tüketilmesi gerektiği ve beslenme alışkanlıkları uzman doktorun önerileri doğrultusunda kişiden kişiye farklılık gösterir. Fakat genel anlamda Crohn hastalığı yasak yiyecekler şu şekilde sıralanabilir:

• Şeker içeriği yüksek olan besin kaynakları
• Kızartma kategorisinde yer alan ya da kızartma yöntemiyle yapılan besinler
• Asit içeriği bulunan içecekler
• Aşırı soğuk ya da sıcak içecekler
• Yağlı ya da sert besinler

Bu yiyeceklerden ve besin kaynaklarından uzak durulması halinde Crohn hastalığının etkilerinin önemli ölçüde azaltılması olasıdır. Crohn hastalığı da dahil olmak üzere bağırsak sorunları ile ilgili yaşadığınız sağlık sorunların giderilmesi amacıyla doktorlarımız listesinde yer alan uzman hekimlerimizden randevu alabilirsiniz.