Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
- 30 Ocak 2025
- Maltepe Hastanesi
- Gastroenteroloji
Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Demir eksikliği, vücutta demirin yeterli miktarda olmaması durumudur. Vücut, hemoglobin üretebilmek için demire ihtiyaç duyar. Bu nedenle demirin belirlenen orandan daha az olması çeşitli semptomlara neden olabilir. Demir eksikliği belirtileri arasında ağız ve dilde iltihaplanma, aşırı yorgun hissetme, baş ağrısı, saç dökülmesi ve ayağa kalkmada baş dönmesi yer alır.
Kandaki demir oranının düşük olması, alyuvar üretiminin azalmasına sebebiyet verir. Bu durum; doku, hücre ve organlara taşınan oksijen miktarının son derece azalmasıyla sonuçlanır. Demir eksikliği ise kansızlığına neden olabilir. Bu nedenle demir eksikliği belirtilerini gözlemlemeniz durumunda dahiliye uzmanından destek almanız gerekebilir.
Demir Eksikliği Nedir?
Demir eksikliği, vücudun ihtiyaç duyduğu demirin birtakım nedenlerle karşılanamaması durumudur. Alyuvar olarak bilinen kan hücrelerinin kırmızı rengi almasının temel nedeni hemoglobin olup hemoglobin demir içerir. Alyuvar, oksijenin akciğerden alınıp diğer dokulara taşınmasını olanaklı hale getirir. Kandaki demir oranının düşmesi, alyuvar üretiminin azalmasına sebebiyet verir. Dolayısıyla demir eksikliğinin ciddiye alınması gerekir. Demir eksikliği belirtileri dikkatle gözlenmeli, eksikliğin giderilmesi adına doktor desteği alınmalıdır.
Demir Eksikliği Neden Olur?
Demir eksikliğine neden olan birtakım faktörler mevcuttur. Demir yönünden yetersiz beslenme, vücutta demir miktarının yeterli oranda olmamasına neden olur. Bunun yanı sıra çeşitli sağlık sorunları da eksiklik nedenleri arasında yer alır. Demir eksikliği belirtileriyle karakterize edilen eksikliğin nedenleri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Adet dönemi kanamaları
- Demir içeren besinlerin az tüketilmesi
- Sık sık kan bağışı yapılması
- Gebelik
- İyi ya da kötü huylu tümörler
- Ameliyat veya yaralanma nedeniyle meydana gelen kan kaybı
- Büyüme ve ergenlik çağı
- Genetik faktörler
- Endometriozis hastalığı
- Düzensiz ve sağlıksız beslenme
Bunların yanı sıra fazla çay-kahve tüketimi, kan kaybına neden olan durumlar ve bağırsaklarda kurt enfeksiyonu da demirin yetersiz olmasına sebebiyet verebilir. Demir eksikliği ve kansızlık belirtileri, bu tür nedenler dolayısıyla görülebilen demir minerali eksikliği tanısının konulabilmesine olanak tanıyabilir.
Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Demir eksikliği belirtileri, özellikle tanı aşamasında önemli bir yere sahiptir. Vücutta demir seviyesinin düşmesi durumunda genel hatlarıyla ortaya çıkan demir eksikliğinin belirtileri şu şekildedir:
- Göğüs ağrısı ve kalp atış hızında değişim
- Aşırı yorgun hissetme
- Kulak çınlaması
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Ağız ve dilde iltihaplanma
- El-ayaklarda üşüme ve karıncalanma
- Buz, toprak ya da kil gibi besinleri yeme isteği
- Uyku bozukluğu ve sabahları yorgun uyanma
- Saç dökülmesi
- Baş ağrısı
- Cilt renginde solgunluk
- Depresyon ve sinir halleri gibi ruh halinde değişiklik
- Tırnakların şeklinde bozulma ve kırılma
Bunların yanı sıra uyku bozukluğu ve sabahları yorgun uyanma da demirin yeterli miktarda olmaması durumunda ortaya çıkan belirtiler arasında yer alır. Özellikle bağışıklık sisteminin zayıflaması, daha sık enfeksiyon geçirmeye neden olabilir. Bunun yanı sıra diğer semptomlar da ciddiye alınmalıdır.
Demir Eksikliği Nasıl Teşhis Edilir?
Demir eksikliği belirtileri, demir mineralinin eksik olması durumunda teşhisi kolaylaştırabilir. Bunun yanı sıra kan tahlilleri de eksikliğin belirlenmesi noktasında bir hayli önemlidir. Demir eksikliği anemisinin teşhis edilmesi için kullanılan yöntemler genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Ferritin testi
- Hemoglobin testi
- Tam kan sayımı
- Retikülosit sayısı
- Periferik kan yayması testi
Demir mineralinin eksikliği çeşitli hastalıkların habercisi olabilir. Bu nedenle altta yatan hastalıkların teşhisi için kolonoskopi, endoskopi ve ultrason gibi görüntüleme yöntemlerinin kullanılması da gerekebilir.
Demir Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?
Demir mineralinin eksik olması, vücuda zarar verebilir. Demir eksikliğinin zararları arasında kalp atışında düzensizlik, kansızlık, kronikleşen halsizlik ve yorgunluk, nefes darlığı yer alır. Bu tür semptomlar, kişinin sağlıklı yaşantısını olumsuz yönde etkileyebilir. Dolayısıyla b12 ve demir eksikliği belirtileri görülmesi halinde doktor kontrolüne gidilmesi gerekebilir.
Demir mineralinin yeterli oranda olmaması halinde ilk olarak tanı uygulamaları gerçekleştirilir. Özellikle altta yatan nedenler belirlendikten sonra tedavi aşamasına geçilebilir. Demir hapları ya da demir içeren takviyeler, demir oranının arttırılmasına olanak tanıyabilir.
Demir eksikliği belirtileri görülmesi ve tanının konulması sonrasında uygulanabilecek tedavi yöntemlerinden bir diğeri de ilaç tedavisidir. Düzenli ilaç kullanımının başarı şansını arttırdığı görülmüştür. Süt ve süt ürünleriyle tüketilmemesi gereken ilaçların doktor gözetiminde kullanılması oldukça önemlidir. Doktor tarafından belirlenen süre boyunca ilaçların kullanılması gerekir.
Demirin yeterli orana ulaşabilmesi için 3 ila 6 arasında bir zaman dilimi gereklidir. Bu nedenle süreç içinde önerilen tedavi yöntemlerinin uygulanması son derece önemlidir. Özellikle demir ilaçlarının doktor tavsiyesiyle bırakılması gerekir.
Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Demirin mineralinin eksik olması durumunda çeşitli besin maddelerinin tüketilmesi, eksikliğin giderilmesini olanaklı hale getirebilir. Demir eksikliğine iyi gelen besinler genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- İstiridye ve midye başta olmak üzere kabuklu deniz ürünleri
- Karaciğer, kırmızı et, balık ve tavuk eti gibi et ve sakatat ürünleri
- Biter çikolata
- Yumurta
- Bal
- Çeşitli kuru bakliyatlar
- Keçiboynuzu pekmezi
Bunların yanı sıra portakal, brokoli, greyfurt ya da kişniş gibi baharatlar da demir eksikliği anemisi belirtilerinin giderilmesini olanaklı hale getirebilir. Yüksek oranda demir içeren ciğer, incir ve kayısı gibi besin maddeleri de eksikliğin giderilmesinde son derece etkilidir. Bu nedenle demir eksikliği belirtilerinin görülmesi halinde beslenme ve diyet programınıza demir bakımından zengin besin maddelerini ekleyebilirsiniz. Böylelikle vücudunuzdaki demir oranının artmasını olanaklı hale getirebilirsiniz.
Demir Bulunan Gıdalar Nelerdir?
Demir eksikliği belirtileri, vücutta çeşitli sorunlara neden olabilir. Ayrıca kişinin gündelik yaşantısını olumsuz etkilemesi de mümkündür. Bu nedenle vücuda yeterli oranda demir girebilmesi için bazı besin maddelerinin tüketilmesi gerekir. Özellikle demir bakımından zengin besin maddeleri mevcuttur.
İçerisinde yoğun bir şekilde demir bulunan gıdalar genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Yumurta, viitamin ve mineral bakımından zengin olan yumurta, aynı zamanda yüksek oranda demir barındırır.
- Börülce, nohut, kuru fasulye başta olmak üzere kuru baklagiller içerisinde yeterli ölçüde demir bulunur. Bu tür besin maddeleri, özellikle bağışıklık sisteminin güçlenmesini olanaklı hale getirir.
- Kuru meyveler, yüksek antioksidan içeriğine sahiptir. Yüksek enerji veren içeriği ile ön plana çıkar.
- Demir bakımından zengin olan kabuklu deniz ürünlerinin belirli oranda tüketilmesi vücut açısından oldukça faydalıdır. Midye, deniztarağı ve istiridye demir bakımdan zengindir.
- 1 tatlı kaşığında 1 mg demir bulunan pekmez, birçok açıdan vücut için faydalıdır. Portakal ile tüketildiğinde demir emilimi artmakta olup tüketimin belirlenen şekilde yapılması faydalı olabilir.
- Demir açısından zengin olan kinoa; içerisinde bakır, magnezyum ve folat da barındırır.
- Kabak çekirdeği, demir bakımından son derece zengindir. Çinko, K vitamini ve manganez de yer alan kabak çekirdeği; magnezyum eksikliğinin giderilmesini de olanaklı hale getirir.
Demir eksikliği belirtilerinin görülmesi halinde demir bakımından zengin besin maddeleri tüketilebilir. Özellikle bebeklerde demir eksikliği belirtileri ve çocuklarda demir eksikliği gibi durumlarda bu tür besin maddelerine yönelmek çok daha önemli olabilir. Siz de demir oranının vücudunuzda az olması durumunda uzman doktor tavsiyesi alabilirsiniz. Doktorlarımız arasında yer alan uzman hekimlerimizden randevu alabilirsiniz.