Balgam Nedir ve Balgam Nasıl Atılır?
- 30 Ocak 2025
- Maltepe Hastanesi
- Göğüs Hastalıkları
Balgam Nedir ve Balgam Nasıl Atılır?
Balgam, genellikle solunum yollarında gelişen enfeksiyon nedeniyle meydana gelen sıvıdır. Mukus tabakasının yüksek düzeyde üretim gerçekleştirmesi nedeniyle gelişir. Temel olarak balgam, solunum sisteminde önemli bir yere sahiptir. Solunum yolları tarafından üretilir ve hava yollarının ihtiyaç duyduğu nemi sağlar. Aynı zamanda vücuda dışarıdan alınabilecek bakteri, virüs ve enfeksiyonlara karşı filtre etkisi gösterir.
Genellikle belirli miktarlarda solunum yolu tarafından üretilen balgam, herhangi bir sorun teşkil etmez. Fakat bazı durumlarda mukus tabakasının aşırı üretimi, bazı önemli iddi sorunların belirtisi olabilir. Özellikle kanlı balgam gibi ciddi belirtilerin gözlemlenmesi halinde bir göğüs hastalıkları uzmanından destek almak ve bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekebilir. Aşırı balgam üretiminin en önemli belirtisi ise öksürüktür. Öksürük, vücudun bir koruma mekanizmasıdır ve balgamın vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar.
Balgam Nedir?
Balgam, vücutta solunum sistemi tarafından doğal olarak üretilen ve lifli yapıda bir sıvıdır. En önemli görevi vücutta hayati işlevi bulunan organları korumaktır. Nemlendirici etki gösterir. Dolayısıyla vücudun enfeksiyonlarla mücadelesinde kritik bir öneme sahiptir. Yapılan çalışmalar vücudun günde 1-1.5 litre aralığında balgam üretmesinin olağan bir süreç olduğunu göstermiştir.
Vücudun bu miktardan daha fazla balgam üretmesi ise bazı önemli sağlık sorunlarının habercisi ya da belirtisi olabilir. Özellikle solunum yolunda meydana gelen hastalıklar için yüksek düzeyde mukus üretimi, ciddi bir belirtidir. KOAH, akciğer sağlığı sorunları, bronşit, zatürre, astım ve soğuk algınlığı gibi hastalıklar, bunlardan bazılarıdır.
Her ne kadar akciğer doğal yollardan mukus tabakasını vücuttan uzaklaştırma eğilimi gösterse de ihtiyaç durumunda balgamın vücuttan uzaklaştırılmasını desteklemek de mümkündür. Özellikle çocuklar için solunum sisteminin ürettiği mukusun vücuttan uzaklaştırılmasına ihtiyaç duyulabilir. Çocuklarda balgam söktürücü gibi tedavi yöntemlerinin yanı sıra bazı doğal bileşenlerden oluşan karışımlarla balgamın atılması mümkündür.
Balgam Neden Olur?
Balgam, solunum sisteminin bir parçasıdır. Dolayısıyla doğal olarak vücut tarafından üretilir. Fakat yüksek düzeyde balgam üretiminin veya genizden gelen balgamda kan gibi bazı komplikasyonların çeşitli nedenleri olabilir. Balgamın en önemli nedeni solunum sistemine veya akciğerlere giren enfeksiyonlardır.
Genel olarak solunum sisteminin yüksek düzeyde balgam üretmesinin nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
- Zatürre ve bronşit
- Soğuk algınlığı ya da grip
- Astım ve akciğer sağlığı sorunları
- Sinüzit veya burunda oluşan iltihaplar
- Kistik fibröz
- Tüberküloz
Bunların yanı sıra vücudun yüksek oranda mukus üretmesinin önemli nedenlerinden biri de sigara tüketimi ve çevre kirliliğidir. Ayrıca bazı alerjik reaksiyonlarda balgam üretimini artırıcı etkiye sahiptir.
Balgam Çeşitleri Nelerdir?
Balgam, vücutta savunma mekanizmasının bir parçası olarak üretilir. Vücutta oluşan enfeksiyonlar sonucunda ise mukus üretimi artar. Her ne kadar vücudun doğal bir süreci olsa da balgamın yüksek düzeyde üretilmesi, bazı hastalıklara işaret edebilir. Bu noktada en önemli belirleyici balgamın rengidir. Genellikle balgamın rengi, vücuttaki enfeksiyon türü ve hastalık hakkında önemli ölçüde bilgi verir.
Balgam Renkleri Ne Anlama Gelir?
Balgam renkleri ve içeriği, bazı hastalıkların ve solunum sistemi sorunlarının tespit edilmesinde önemli bir belirleyicidir. Genellikle balgamın rengine göre ifade ettiği anlam şu şekildedir:
- Beyaz balgam: Reflü, alerjik reaksiyonlar veya sinüsteki enfeksiyonlar nedeniyle oluşur.
- Yeşil balgam: Bakteriyel veya kronik enfeksiyonlarla ilişkilendirilen balgam çeşididir.
- Kahverengi balgam: Çok büyük oranda dışsal etkiler nedeniyle gözlemlenir. Sigara içme ya da bazı zararlı alışkanlıklar ve çevre kirliliği bu dışsal etkilerin başında gelir.
- Sarı balgam: Genellikle bakteriyel enfeksiyonların habercisi olarak kabul edilir.
- Kırmızı balgam: Aynı zamanda kanlı balgam olarak da adlandırılır. Ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.
Özellikle kırmızı renkte mukus üretimi, akciğerde veya solunum sisteminde ciddi hastalıkların meydana geldiğinin habercisi olabilir. Bu tarz belirtilerin ortaya çıkması halinde sağlık kuruluşlarının dahiliye veya göğüs hastalıkları bölümünden randevu almakta fayda vardır.
Akciğerde Balgam Birikmesi Belirtileri Nelerdir?
Akciğerde balgam birikmesi belirtileri genellikle hırıltılı nefes alma ve sürekli olarak devam eden öksürükle karakterizedir. Özellikle balgamla birlikte kuvvetli ve devam eden öksürük gözlemlenmesi ya da balgamda kan gelmesi gibi durumlarda mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır. Genellikle akciğer balgam birikmesinin belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Balgamın dışarıya atılması için vücudun çaba harcaması nedeniyle gelişen kronik öksürük
- Enfeksiyon oluşumu sonucunda meydana gelen yüksek ateş
- Akciğerlerdeki tıkanıklığın sonucu olarak hırıltılı nefes alma hali
- Göğüs üstünde şiddetli ağrı
- Nefes darlığı hissi
- Boğazda ağrı
Balgamın süreklilik göstermesi ve vücudun normalde ürettiği miktardan daha fazla üretilmesi halinde bu durum ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Dolayısıyla mutlaka uzman bir hekimden destek alınmalı ve bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Balgam Kültürü Testi Nedir?
Balgam kültürü testi, birkaç farklı amaç doğrultusunda kullanılabilen bir testtir. Bu testin birincil hedefi, solunum yolu enfeksiyonlarını veya akciğerlerdeki sorunları tespit etmektir. Akciğerlerde meydana gelen mantarların ya da bakterilerin teşhis edilmesini sağlar. Özellikle zatürre şüphesinin olduğu durumlarda yaygın bir teşhis yöntemi olarak kullanılır. Bununla birlikte enfeksiyon hastalıklarının takip edilmesinde de yine balgam kültürünün uygulanması mümkündür. Balgamdan alınan örnekler ile enfeksiyon miktarı ölçülebilir.
Balgam Örneği Nasıl Alınır?
Balgam örneği alma, tahmin edildiğinden daha önemli bir işlemdir. Dolayısıyla hassasiyet gerektirebilir. Örneğin kişi sabah uyanır uyanmaz alınmasında fayda vardır. Herhangi bir besin veya sıvının tüketilememesi önerilir. Dişlerin fırçalanmasının ardından ağız suyla durulanmalıdır.
Ardından derin bir nefes alınarak nefesin 5 saniye kadar tutulması gerekir. Bir sonraki aşamada yavaşça nefes verilmeli ve ağza balgam gelinceye dek sert öksürüklerle örneğin alınması sağlanmalıdır. Alınan örneğin plastik bir kapta, gerekmesi halinde buzdolabında muhafaza edilmesinde fayda vardır. Özellikle balgamda kan görülmesi durumunda örneğin oldukça dikkatli bir şekilde alınması ve etkili muhafazası son derece önemlidir.
Balgam Tedavisi Nasıl Yapılır?
Balgam üretimi birçok farklı neden doğrultusunda yüksek düzeye çıkabilir. Tedavi sürecinde de vücudun normalde olduğundan daha fazla mukus üretmesine neden olan durum son derece belirleyicidir. Genellikle balgam söktürücü ilaç gibi tedavi yöntemleri uzun süreli etki göstermeyen durumlarda tercih edilebilir.
Çocuk ya da bebeklerde ise balgam üretiminin farklı sorunlara neden olması olasıdır. Bu doğrultuda bebeklerde balgam söktürücü, kısa sürede bebeklerin daha rahat hareket etmesini sağlayabilir ve sorunları ortadan kaldırabilir. Bunların yanı sıra alerjik ilaçlar, antibiyotikler veya aerosol tedavilerde kullanılan ilaçlar da balgamın tedavi edilmesinde etkilidir.
Balgama Ne İyi Gelir?
Balgam söktürücü gibi ilaçlı tedavilerin yanı sıra balgamın vücuttan doğal bileşenlerle uzaklaştırılmasını desteklemek de mümkündür. Bu doğrultuda balgama iyi gelen doğal yöntemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Karabiber, bal ve limon karışımı
- Sarımsak
- Ceviz perdesi çayı veya meyan kökü
- Fesleğen, zerdeçal, zencefil, kekik, nane
- Limonlu su
- Tavuk suyu çorbası
Bunların yanı sıra sigara ve sigara dumanından uzak durmak da balgama iyi gelir. Ayrıca ortamın nem dengesinin korunması, ılık veya sıcak bir duş ve bol su tüketmek de balgamın vücuttan atılmasında etkilidir.
Balgam Nasıl Geçer?
Balgam sorunu ile karşılaşmanız halinde doğal yöntemlerle vücudun mukusu dışarı atmasını destekleyebilirsiniz. Buhar solumak veya duş almak önemli ölçüde solunum sisteminin nemlenmesini sağlayabilir. Özellikle mentollü yağları suya damlatıp buharı ile vücudun ihtiyaç duyduğu nem dengesi oluşturulabilir. Mukus üretiminin önlenememesi halinde veya ciddi komplikasyonların gözlemlenmesi durumunda mutlaka uzman hekimlerden destek alınmalıdır. Doktorlarımız listesinde yer alan uzman hekimlerimizden destek alarak balgam sorunları kontrol altına alabilirsiniz.