CRP Nedir? CRP Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

CRP (C-Reaktif Protein), vücut sisteminde meydana gelen enfeksiyon nedeniyle karaciğer tarafından üretilerek kan dolaşımına dahil olan bir proteindir. Vücudun doğal işleyiş sürecinde kendiliğinden üretilir. Aynı zamanda enflamasyona yanıt olarak vücudun geliştirdiği savunma mekanizmasıdır. Kan testlerinde yer alan CRP değeri ise bu kapsamda kan dolaşımında bulunan enfeksiyon miktarının tespit edilmesini sağlar. CRP, birçok açıdan değerlendirilmeye muhtaç, bazı kronik sağlık sorunlarının belirtisi olabilecek bir değerdir. Bu yüzden vücutta son derece önem arz eder.

Sağlıklı bireylerde CRP değeri, genellikle düşük seviyelerdedir. Bağışıklık sisteminin bir sorunla karşılaşması halinde ise karaciğer, c-reaktif protein salgılamaya başlar ve değer yükselir. Dolayısıyla CRP düşüklüğü normal seviyelerde ise ciddi bir soruna işaret değildir. Bununla birlikte çocuklarda CRP yüksekliği de tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi kanda enfeksiyon miktarının arttığına işaret olabilir. Enfeksiyonun yanı sıra kardiyovasküler hastalıklar ve bazı metabolizma sorunları nedeniyle de CRP’nin yüksek çıkması olasıdır. Kanda CRP yüksekliğinin tespit edilmesi halinde sağlık kuruluşlarının dahiliye ya da enfeksiyon birimlerine başvuruda bulunmak gerekebilir. 

CRP Nedir?

CRP, c-reaktif proteinin kısaltmasıdır. Karaciğer tarafından bağışıklık sisteminin bir parçası olarak vücudu korumak amacıyla salgılanır. Bu protein, vücutta bulunan enfeksiyonu tespit etmek için oldukça önemlidir. Karaciğer, vücutta enfeksiyon varlığı halinde bu proteini salgılar ve enfeksiyonla mücadele etmesi adına kan dolaşımına kazandırır. Bu kapsamda CRP ve ferritin yüksekliği, vücutta enfeksiyon varlığının göstergelerinden biridir.

Bir erken uyarı sistemi olarak tanımlanabilecek CRP, enfeksiyonların yanı sıra doku hasarları ve kronik hastalıkların da tespit edilmesinde incelenen bir değerdir. Sağlıklı bireylerde kandaki CRP seviyesi çok düşüktür veya hiç tespit edilemez. Ancak vücutta bir iltihaplanma söz konusuysa CRP seviyesi hızla artar. Bu yüzden CRP testi, enfeksiyonların ya da bazı kronik hastalıkların teşhisinde yol gösterici olabilir.

CRP türbidimetrik yüksekliği, özel olarak inflamatuar durumunu değerlendirmek için takip edilen değerlerin artışını gösterir. Doğrudan doku hasarının boyutlarına yönelik değerlere ulaşabilme imkanı sağlar. Kanda CRP yüksek ise uzman bir hekimden destek almak ve CRP seviyesinin normal düzeye çekilebilmesi adına tedavi yöntemlerine başvurmak gerekebilir. 

CRP Kaç Olmalı?

CRP normal değeri, sağlıklı bireylerde genellikle 0 ile 5 mg/L aralığındadır. Yapılan testlerin içeriği ya da tekniklerine göre bu değerin değişkenlik göstermesi olasıdır. Genel olarak CRP referans aralığı ve değerlerini şu şekilde açıklamak mümkündür:

• 100 mg/L üzeri: Şiddetli inflamasyon ya da ciddi enfeksiyon belirtisi olabilir.
• 10-100 mg/L: Orta düzeyde inflamasyondur. Çoğunlukla enfeksiyon veya iltihap belirtisidir.
• 5-10 mg/L: Hafif inflamasyon varlığının göstergesidir.
• 0-5 mg/L: Normal aralık olarak kabul edilir.

Anlaşılacağı üzere “CRP 150 çıktı” gibi test sonuçları vücutta ciddi bir enfeksiyon varlığına işaret olabilir. CRP değerleri, bazı özel durumlara göre de değişkenlik gösterebilir. Hamilelik ya da sigara kullanımı gibi durumlar CRP değeri üzerinde etki gösterir. Ayrıca grip, soğuk algınlığı, obezite, diyabet veya hareketsiz bir yaşam tarzı da CRP değerini etkileyebilir. 

CRP Testi (C-Reaktif Protein Testi) Nasıl Yapılır?

CRP testi, temel olarak bir kan testidir. Dolayısıyla kan testinde CRP değerini elde etmek ve değerlendirmelerde bulunmak mümkündür. Sağlık kuruluşlarının hematoloji bölümlerinde ilgili değerlendirmeler yapılabilir. CRP ölçümünde kan testi verirken açlık ya da tokluk gibi bir referans duruma ihtiyaç yoktur.

Kanda bulunan enfeksiyon varlığı açlık ya da tokluk halinde yapılabilen kan testi ile tespit edilebilir. Vücutta enfeksiyon bulunması halinde CRP değeri, ortalama 4-6 saat içerisinde en yüksek düzeye çıkar. Dolayısıyla tespiti kolaydır. Bazı özel durumlarda ise enfeksiyonun türüne bağlı olarak bu sürenin uzaması olasıdır. 

CRP Testi Neden Yapılır?

CRP testi, vücutta bir enfeksiyon inflamasyon ya da kronik bir hastalık olup olmadığını değerlendirmek üzere yapılan bir testtir. Birçok kronik sağlık sorunun teşhisine ilişkin ilk değerlendirme testte elde edilen sonuçlara göre yapılabilir. CRP testinin yapılma amaçları genel olarak şu şekilde sıralanır:

• Enfeksiyona ya da hastalığın kaynağının bakteri ya da virüs mü olduğunu anlamak.
• Romatizmal hastalıkların seyrini takip etmek.
• Mantar enfeksiyonları, kemik iltihabı ya da İBH (İnflamatuar Bağırsak Hastalığı) gibi hastalıkları teşhis etmek.
• Kalp ve damar hastalıklarının riskine ilişkin değerlendirmede bulunmak.
• Kalp krizi risklerini değerlendirmek.
• Cerrahi operasyonlar sonrasında meydana gelebilecek olası risklerin tespit edilmesi.

Ayrıca kalp krizi sonrasında inflamasyon varlığının araştırılmasında da CRP testi önemli bir yere sahiptir. Bu tür nedenlerden ötürü ilgili testin yapıldığını söylemek olanaklıdır. 

CRP Yüksekliği Nedir?

CRP yüksekliği, kan dolaşımında enfeksiyon varlığını gösteren değerdir. Vücutta CRP değerinin yükselmesinin birçok nedeni olabilir. Kandaki iltihap varlığı, kalp krizi, zatürre, kalp ve damar sağlığı hastalıkları bunlardan bazılarıdır. Bazı romatizmal hastalıklarda da CRP değerinin yüksek çıkması olasıdır.

CRP değerinin ne kadar yüksek olduğu, ilgili sonuçların hangi hastalıklar ya da sağlık sorunlarıyla ilişkilendirileceği konusunda belirleyici bir faktördür. Orta yükseklikteki CRP değeri genellikle bronşit, pankreatit veya romatoid artrit gibi sorunların habercisidir. Belirgin yükseklikler ise viral enfeksiyonlar, bazı akut bakteriyel enfeksiyonlar ya da travmalar sonucunda oluşur. 

CRP Yüksekliği Neden Olur?

CRP yüksekliği, birçok etken doğrultusunda gelişebilir. Genellikle bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar CRP’nin yüksek seviyelerde çıkmasının yaygın nedenlerindendir. Örneğin hamilelikte CRP yüksekliği, üriner sistemde var olan enfeksiyonlara işaret edebilir. Bebeklerde CRP yüksekliği ise her zaman enfeksiyon varlığı ile ilişkilendirilmez. Bazı durumlarda genetik etkenler nedeniyle de CRP seviyesi bebeklerde yüksek çıkabilir. Genel olarak CRP yüksekliği nedenleri şu şekildedir:

• Doku hasarları veya diyabet
• Kan sistemi içerisinde iltihaplanma ya da enfeksiyon varlığı
• Otoimmün hastalıkları
• Potansiyel kalp krizi riski
• Cerrahi operasyonlar
• Obezite ve metabolik sendrom
• Travma ya da büyük yaralanmalar

Bunlara ek olarak CRP yüksekliği, her zaman ciddi sağlık sorunlarının olduğu ya da bazı kronik hastalıkların varlığına ilişkin kesin bir değerlendirme sunmaz. Bazı durumlarda diş enfeksiyonları nedeniyle bile CRP seviyesinin kanda yükselmesi olağan olarak gözlemlenir. 

CRP Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

CRP yüksekliği, her zaman aynı belirtilerle ortaya çıkmayabilir. Kronik ya da akut hastalıkların bir komplikasyonu olarak CRP seviyesi yüksek çıkabilir. Buna karşın genel olarak CRP yüksekliği belirtileri;

• Kaslarda ağrı ya da zayıflık hissetme
• Yorgunluk ve şiddetli ağrılar
• Karın ağrısı, iştahsızlık
• Titreme
• Eklemlerde ağrı
• Boğaz ağrıları ya da yutkunmada güçlük

CRP yüksekliği, bazı spesifik hastalıkların nedeni olarak geliştiğinde altta yatan durumun seviyesine göre farklı belirtiler de ortaya çıkarabilir. Örneğin akciğerde iltihap kaynaklı sağlık sorunlarının meydana gelmesi durumunda CRP belirtilerinden biri nefes almada yaşanan güçlüklerdir. 

CRP Nasıl Düşer?

CRP seviyesini düşürmek için ilk olarak bu duruma neden olan sebep bulunmalıdır. Altta yatan nedenin bulunup tedavi edilmesi, bu değerin de düşmesini sağlayabilir. Dolayısıyla CRP yüksekliğine neden olan duruma göre tedavi süreci planlanır. Bakteriyel ya da viral enfeksiyonlardan kaynaklı olan CRP yükselmelerinde daha çok antibiyotikler kullanılır. 

Romatizmal hastalıklarda ise kortikosteroidler veya bağışıklık baskılayıcı ilaçlar değerin normal seviyelere inmesinde etkilidir. Bunun yanı sıra kilo kontrolü, egzersizler, dengeli beslenme, sigara ya da alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, potansiyel CRP seviyesi yüksekliği risklerini aza indirebilir. CRP seviyesinin yüksekliğinden şüphelenmeniz durumunda doktorlarımız listesinden randevu oluşturabilir ve destek alabilirsiniz.