Uyuz Hastalığı

Uyuz Hastalığı Nedir?

Uyuz hastalığı, sarcoptes scabies von hominis olarak bilinen bir akarın neden olduğu bulaşıcı deri hastalığıdır. Akar, 0,3-0,5 mm boyları arasındadır. Cilde giren akar, hastalık semptomlarının ortaya çıkmasına neden olur. 4 ila 8 hafta arasında ciltte yaşar. Fakat ciltte kaldığı süre boyunca kanallar açarak yumurtalarını bırakır. Bu nedenle ciltte çoğalarak hastalık semptomlarının çok daha uzun süre devam etmesine neden olabilir. Dolayısıyla belirtilerin görüldüğü ilk anda tedavinin gerçekleştirilmesi, hastanın yaşam kalitesi açısından son derece önemlidir. Ayrıca bulaşıcı bir hastalık olduğundan diğer insanlara çeşitli yollarla bulaşması mümkündür. Bu nedenle hastalığın görüldüğü kişilerin uygun yöntemlerle tedavi edilmesi, diğer insanların konforlu yaşantısı için de önemlidir. 

Uyuz Türleri Nelerdir?

Uyuz türleri çeşitlilik göstermekte olup bu durum uyuz hastalığı için de geçerlidir. Ön plana çıkan türler genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Nodüler: Genellikle çocuklarda görülür. Kahverengi-kırmızı nodüllerin, akarların gitmesinden çok sonra bile ciltte kalabildikleri bilinir.
• Kabuklu (Norveç): Hatalı bağışıklık sistemi bulunan kişilerde kabuklu tür ortaya çıkar. Bu tür, genellikle cilt üzerinde kabuklu alanların oluşmasına neden olur. Ayrıca cilt üzerinde hızlı ve çok fazla çoğalır. Bu nedenle kabuklu türünde uzman bir doktora başvurmak çok daha önemlidir.
• Büllöz: Çeşitli semptomların oluşmasına neden olan bir türdür. Bu semptomlar, kişinin kaliteli yaşantısını olumsuz yönde etkiler.
• Saç Derisi: Kafa derisinde meydana gelen bu tür, cilt üzerinde pul semptomlarının ortaya çıkmasına neden olur.

Her bir tür, birtakım semptomlar ile hastalığın anlaşılmasını sağlayabilir. Bu nedenle belirtilerin takip edilmesi oldukça önemlidir. 

Uyuz Neden Olur?

Uyuz hastalığının temel nedeni, sarcoptes scabiei von hominis olarak bilinen akarların deri altına yerleşmesi ve burada çoğalmasıdır. Hastalık, çoğunlukla sonbahar ve ilkbahar gibi dönemlerde artış gösterir. Özellikle kalabalık alanlarda hastalığın hızla yayıldığını belirtmek mümkündür. Çünkü uyuz, insandan insana bulaşabilen bir hastalıktır. Bu nedenle sirkülasyonun yoğun olduğu okul ve hastane gibi alanlarda hasta kişi sayısının arttığını söylemek mümkündür.

Hastalık, insandan insana temas yoluyla bulaşır. Bu nedenle hastalığın görüldüğü kişilerin tedavi altına alınması ve diğer insanlardan uzaklaştırılması önemlidir. Evcil hayvanlardan insana hastalık bulaşmaz. Fakat uyuz olan bir hayvanla temas edildiği takdirde akar, insan derisinin altına girer. Genellikle 1-2 gün içinde ölür. 

Uyuz Nasıl Bulaşır?

Uyuz bulaşması farklı şekillerde olabilir. Hasta olan kişinin cildiyle doğrudan temas etmek, en bilindik bulaşma yöntemidir. Bununla birlikte dolaylı temas da hastalığın başka bir insana geçmesine de neden olabilir. Doğrudan temasta, hasta kişi ile ne kadar süre temas edildiği önemlidir. Kısa süreli fiziksel temaslar, hastalığın bulaşmasına neden olmaz. Fakat eşyaların ortak kullanılması, enfekte olmuş yatak takımı gibi tekstil ürünlerinin kullanımı; hastalığın doğrudan bulaşmasına sebebiyet verebilir.

Hastalığın hem doğrudan hem de dolaylı bulaşma riskinin azaltılabilmesi için kişinin hijyene önem vermesi gerekir. Eller düzenli yıkanmalı, kişisel eşyalar paylaşılmamalıdır. Ayrıca enfekte olmuş kişilerle temasta bulunulmamalıdır. 

Uyuz Belirtileri Nelerdir?

Uyuz belirtileri çocuklarda ve yetişkinlerde farklı şekilde görülebilir. Ayrıca uyuz başlangıcı ve ileri düzey uyuzun belirtileri de değişiklik gösterebilir. Uyuz kuluçka süresi son derece uzundur. Bu süre içinde hastalığın görüldüğü kişilerin hastalığı başka kişilere de ulaştırması mümkündür.

Uyuz hastalığının yetişkinlerde görülen belirtileri genel hatlarıyla şu şekildedir:

• Pembe renkli sivilceyi andıran döküntüler
• Çoğunlukla geceleri şiddetlenen kaşıntılar
• Kaşınan yerlerde kalın kabukların oluşumu
• Sıcak banyo ve uygulamalar ile şiddeti artan kaşıntı
• Cildin üzerinde 1 ila 10 mm arasında değişen boylarda tünel şeklinde kabarcıklar
• Vücudun daha çok kıvrımlı bölgelerinde görülen küçük kabarcıklar
• Bu belirtilerin herhangi birini görmeniz durumunda bir cildiye uzmanına görünmeniz oldukça önemlidir.
• Bebeklerde ve küçük çocuklarda hastalık semptomları ise genel olarak şu şekildedir:
• Şiddetli kaşıntı
• Kızarıklık
• Döküntü

Kadın ve erkeklerde çeşitli bölgeler, hastalığın ortaya çıktığı alanlar arasında yer alır. Kadınlarda vajina ve çevresinde de uyuzun görülebildiğini belirtmek mümkündür. Vajinada uyuz belirtileri de birtakım farklılıklar gösterebilir. Vajina içine yoğun kaşıntı, hastalığın en bilinen semptomudur. Bu kaşıntı, tahriş ve ağrı gibi sorunlara neden olabilir. Ayrıca kaşıntı, cinsel ilişki esnasında artış gösterebilme özelliğine sahiptir. Uyuz kaşıntısı genellikle kişiyi rahatsız edebilecek düzeydedir. Bu nedenle semptomların hafifletilmesi suretiyle hastalığın giderilmesi oldukça önemlidir. 

Uyuz Hastalığı Nasıl Geçer?

Uyuz tedavisi son derece önemli olmakla birlikte doğal çözümlere başvurulduğu da görülür. Fakat bitkisel çözümlerin hastalığı tamamen iyileştirmesi olanaklı değildir. Beyaz sirke uyuz semptomlarının azaltılmasını sağlayan doğal çözümler arasında yer alır. Sirkeyi pamuğa döküp cilt yüzeyinde uygulayabilirsiniz. 5 dakika cildinizi bu şekilde beklettikten sonra cildinizi ılık su ile yıkamalısınız.

Semptomların minimize edilmesine destek olan doğal çözümlerin yanı sıra uzman doktor tarafından belirtilen tedavi yöntemlerinin uygulanması da gerekir. Ayrıca hastalığa iyi gelebilecek çeşitli adımlar da atılabilir. Bunlar arasında hijyen son derece önemli bir yer edinir. Özellikle enfekte olmuş kişilerin giysileri düzenli olarak yıkanmalıdır. Bunun yanı sıra yatak örtüsü, yorgan, yastık kılıfı gibi tekstil ürünleri de temizlenmeli ve hijyenik bir şekilde kullanılmalıdır.

Uyuz Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Uyuz salgını oluşmaması adına hastalarda tanı işleminin yapılması ve ardından tedavi aşamasına geçilmelidir. Tanı işlemlerinde fiziki muayene önemli bir yer edinir. Doktor, ilk olarak hastadaki belirtileri inceler. Ardından fiziki muayene gerçekleştirir. Bunun yanı sıra mikroskopi ve dermoskopi yöntemleri de tercih edilir.

Uyuz tanısının konulabilmesi adına ciltten alınan kazıntı örnekleri, mikroskop altında detaylı bir şekilde incelenir. İnceleme sırasında görülen uyuz akarı ve yumurtası tespit edildiğinde tanı çok daha net bir şekilde konulur.

Kabuklu uyuz tanısının konulabilmesi için farklı detaylar da ön plana çıkabilir. Özellikle yaşlı ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda kabuklu plaklar hastalığın tanısının konulabilmesine destek olur. Bunun yanı sıra deri örnekleri de alınır. Kazıntı örneklerinin birden fazla bölgeden alınmasına dikkat edilmelidir. Alınan kazıntı örnekleri, mikroskop altında incelenerek elde edilen bulgular değerlendirilir.

Uyuz Nasıl Tedavi Edilir?

Uyuz tedavisinden önce hastalığın teşhis edilmiş olması gerekir. Teşhis işlemlerinin tamamlanması sonrasında uygun tedavi yöntemleri denenir. Hastalığın tedavisinde çoğunlukla losyon ve krem tercih edilir. Bu yöntemler, düzenli ve doğru bir şekilde kullanıldıklarında genellikle hastalığın tedavi edilmesini olanaklı hale getirir.

Krem ve losyonlar, kaşıntının şiddetinin arttığı gece saatlerinde boyundan aşağı olacak şekilde tüm cilde uygulanır. Oral ilaçların yanı sıra özellikle dirençli uyuz tedavisi için ek ilaçların verilmesi de olanaklıdır. Verilen ilaçlar, semptomların hafifletilmesine katkıda bulunur.

Özellikle kaşıntı gibi insanı rahatsız eden semptomlar halinde kendisini belli eden hastalığın ilk belirtilerinin görülmesi ile birlikte uzman doktor kontrolüne gidilmesi oldukça önemlidir. Doktor, hastada görülen belirtileri inceleyerek çeşitli testleri uygular. Bu testler, tanı koyma aşamasının çok daha profesyonel bir şekilde tamamlanmasını sağlar.

Siz de semptomlardan herhangi bir tanesine sahipseniz doktorlarımız listesinde yer alan ve ilgili tıbbi birimde bulunan uzmanlarımızdan randevu alarak kontrole gelebilir, yaşam kalitenizi yükseltecek bir tedavi planına dahil olabilirsiniz.