Skolyoz Nedir? Skolyoz Belirtileri

Skolyoz Nedir? Skolyoz Belirtileri

Skolyoz bir tür omurga deformesidir. Omurganın 20 derece ya da daha fazla sağa veya sola eğrilmesi ile karakterize edilen skolyoz, röntgende S ya da C şeklini alır. Omurganın her iki yanında meydana gelebilen eğrilik, ilerleyen süreçlerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Hafif eğrilikleri olan çocuk ve gençlerde sürecin sıkı bir şekilde takip edilmesi gerekir.

Skolyoz belirtileri, hastalığın anlaşılması noktasında önemlidir. Omurga şeklinde değişiklik, oturma ya da ayakta durmada zorlanma, kaburgaların önden ya da arkadan asimetrik görünmesi; sıklıkla görülen belirtiler arasında yer alır. Bu tür belirtilerden herhangi bir tanesinin görülmesi halinde doktorlarımız arasında yer alan ilgili uzmanlardan destek almanız, skolyoz tedavisi açısından önemli olacaktır. 

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nedir?

Skolyoz ya da omurga eğriliği, omurganın sağ ya da sol tarafa eğrilmesi durumudur. Spinal deformiteler arasında sıklıkla karşılaşılan omurga eğriliği, omurganın üç boyutlu deformitesi olarak bilinir. Omurganın yapısal bozukluğu ya da omurga dışı nedenlere bağlı olarak deformite ortaya çıkabilir.

Skolyozun ilerleyen evrelerinde hastaların yaşam kalitesi ciddi oranda düşer. Yapısal olmayan omurga eğriliklerinin zaman içerisinde düzeldiği görülür. Bununla birlikte yapısal omurga eğrilikleri bağ dokusu bozuklukları, dejeneratif ve romatizmal hastalıklar başta olmak üzere pek çok nedenden meydana gelebilir. Uygun yöntemler ile tedavi edilmesi gerekir. 

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Dereceleri Nelerdir?

Skolyozda 5 farklı derece mevcuttur. Omurga eğriliğinin derecesinin tanımlanabilmesini sağlar.  skolyoz dereceleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• 5 Derece: Omurganın çok hafif eğri olması durumudur. Çoğunlukla belirtiye neden olmaz. Omurga şekli ve duruşu normal olduğundan hastanın yaşam kalitesinde ciddi sorunlar görülmez.
• 10 Derece: Omurga hafif bir eğriliğe sahiptir. Bu nedenle sırtta ağrı meydana gelebilir. Omurganın bir tarafında hafif bir çıkıntı görülür. Omuz ve kalçalarda ise hafif bir asimetrinin görülmesi mümkündür.
• 20 Derece: Skolyoz derecelerinden biri olan 20 Derece’de omurga orta derecede eğridir. Omurgadaki eğrilik durumu dışarıdan görülebilir. Ayrıca sırtta ağrı ya da rahatsızlık hissi son derece yaygındır.
• 30 Derece: Omurga ciddi oranda eğridir. Omurganın şekli bozulabilir. Bu durum kozmetik sorunlara sebebiyet verebilir. Ayrıca sırtta ağrı ya da rahatsızlık hissi çok daha fazladır.
• 40 Derece: Omurga son derece eğridir. Omurgadaki eğrilik çıplak gözle görülebilmekte olup sırtta ağrı ya da ağrılık hastayı ciddi oranda rahatsız eder.

Skolyoz hastalığının tedavisi için önemli olan omurga eğriliği derecelerinde yüksek derece, hastanın tedaviye ihtiyaç duymasına neden olabilir. Bu nedenle 20 derece üzerindeki omurga eğriliklerinde tedavi gerçekleştirilir. Uygulanan tedavi, omurganın stabilize edilmesini destekler. Bunun yanı sıra eğriliğin ilerlemesini önlemek için de tedaviye ihtiyaç duyulur. 

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Neden Olur?

Skolyozun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte çeşitli faktörler nedeniyle ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Genler, hormonlar ve hücre yapısındaki değişiklikler; risk faktörleri olarak sıralanabilir.

Hafif skolyoz ya da çok daha şiddetli omurga eğriliğinin görülmesine neden olabilecek faktörler detaylı olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Hormonal faktörler
• Omurgadaki elementlerin işleyişi
• Biyomekanik faktörler
• Sosyoekonomik durum
• Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
• Nöromusküler yapıların çalışma şekli
• D vitamini eksikliği
• Cinsiyet, gelişim özellikleri gibi doğumsal özellikler
• Omurgaya asimetrik bir şekilde yüklenmeye neden olan işlerde çalışılması

Bu tür hususların her biri, omurgada eğriliğe neden olabilir. Eğriliğin yüksek olması durumunda hastanın hayat kalitesinin olumsuz etkilenmemesi adına uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi gerekir. 

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Belirtileri Nelerdir?

Skolyoz, çeşitli belirtilerle karakterize edilir. Çocuklarda ve yetişkinlerde farklı şekillerde görülebilen hastalık belirtiler genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Omurga şeklinde değişiklik
• Bir kürek kemiğinin diğerine göre çok daha belirgin olması
• Başın, vücudun geri kalanıyla aynı hizada bulunmaması
• Göğün kafesinin bir tarafının öne doğru çıkık olması
• Kaburgaların önden ya da arkadan asimetrik görünmesi
• Oturma ya da ayakta durmada zorluk yaşanması
• Bir kalçanın diğerinden daha çıkık olması
• Düz dururken kollarda vücudun yanında sarkma şeklindeki farklılıklar

Skolyozun ilerlemesi halinde sırtta ağrı ya da acı meydana gelebilir. Ayrıca öne eğilirken sırtın yanlarında yükseklik farkı da meydana gelebilir. Yetişkinlerde skolyoz belirtileri arasında bel ağrısı, omuz eşitsizliği gibi durumlar yer alabilir. Bu tür belirtilerin görülmesi halinde ortopedi ve travmatoloji uzmanından destek alınması gerekebilir.  

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nasıl Teşhis Edilir?

Omurga eğriliğinin teşhisi, tedavi sürecinin planlanması bakımından önemlidir. Hastalığın teşhisi için ilk olarak doktor tarafından tıbbi muayene yapılır. Ayrıca ailede hastalığın bulunup bulunmadığına bakılır. Çocukluk çağından itibaren gerçekleştirilen fiziksel muayeneler, hastalığın teşhis edilmesinde önemli bir yere sahiptir.

Bazı hastalarda omurganın eğriliği dışarıdan görülemeyebilir. Bu tür durumlarda röntgen filmine ihtiyaç duyulabilir. Omurga eğriliğinin derecesini tespit etmeyi olanaklı hale getiren röntgen filmleri, hastalığın kesin tanısının konulabilmesini de sağlar. Bazı hastalarda MR başta olmak üzere daha ileri görüntüleme tekniklerine ihtiyaç duyulur. Ayrıca bilgisayarlı tomografi, omurga eğriliğinde kemiklerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesine olanak tanır. 

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Tedavisi

Skolyoz tanısının kesin olarak konulması sonrasında tedavi aşamasına geçilmesi mümkündür. Tedavi öncesinde uygun yöntemler belirlenir. Eğer eğriliğin derecesi çok yüksek değilse skolyoz egzersizleri, skolyoz korsesi başta olmak üzere cerrahi olmayan uygulamalar tercih edilebilir. 20 derecenin altındaki omurga eğriliklerinde sürecin takip edilmesi gerekir. 20 derece üzerinde ise belirtilerin şiddetli olması halinde skolyoz ameliyatı uygulanabilir.

Omurga eğriliğinin 50 derecenin üzerinde olması, cerrahi müdahalenin tercih edilmesinin nedenleri arasında yer alır. Ameliyat ile çoğunlukla omurga düzeltilir ve sabitlenir. Metal çubuk ya da vida kullanılarak gerçekleştirilen omurga sabitleme uygulaması, özellikle konservatif tedavilere yanıt vermeyen kişilerde tercih edilen bir yöntemdir.

Skolyoz ameliyatı, her cerrahi müdahalede olduğu gibi çeşitli risklere sahiptir. Skolyoz ameliyatı riskleri arasında enfeksiyon, kanama, omurilik ya da sinir köklerine zarar verme yer alır. Skolyoz ameliyat sonrasında da hastaların fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetinden yararlanması gerekir. Omurga eğriliği egzersizleri birçok açıdan önemlidir.

Omurganın stabilitesini arttırmak, duruşu düzeltmek ve omurga esnekliğini arttırmak gibi faydalara sahip olan egzersizler; ameliyat sonrasında iyileşme sürecinin hızlanmasını da destekleyebilir. Omurga eğriliği egzersizleri, omurganın eğriliği ve hastanın genel durumuna göre özelleştirilebilir.

Hem konservatif tedaviler hem de cerrahi yöntemlerle omurga eğriliğinde ciddi oranda yol kat edilmesi mümkündür. Fakat genel olarak skolyoz hastalarının yapmaması gerekenler bulunmaktadır. Omurga eğriliği bulunan hastaların yapmaması gerekenler şu şekildedir:

• Fizyoterapi sürecini ertelemeyin.
• Uzun süre aynı pozisyonda kalmayın.
• Aşırı ağırlık kaldırmayın.
• İnaktif yaşamdan uzak durun.
• Uygun olmayan yatak ve yastıklarda uyumaktan kaçının.
• Yüksek impaktlı sporlardan uzak durun.
• Düzenli doktor kontrollerini ihmal etmeyin.

Omurga eğriliği hastanın yaşam kalitesini doğrudan etkiler. Bu nedenle belirtilerin azaltılabilmesi için çeşitli adımlar atılması gerekir. Bu adımlar arasında düzenli egzersiz önemli bir yer edinir. Fakat egzersiz fizyoterapist tarafından yaptırılmalıdır. Aksi durumda hasta, omurga eğriliğine iyi gelmeyen bir harekette bulunabilir.

Ayrıca omurga eğriliği belirtilerinin görülmesi halinde uzman doktor kontrolüne gidilmelidir. Hastalık teşhis edilirse uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, omurga eğriliğinin düzeltilmesine destek olabilir.