Arı Sokması

Arılar, çok büyük oranda saldırgan özelliklere sahip değildir. Fakat bazı durumlarda insanlar tarafından yapılan hareketleri, tehdit olarak algılayabilir. Arının insan davranışlarını tehdit olarak algılayıp buna karşılık, vücudunda bulunan iğneyi insan vücuduna batırması ise arı sokması olarak adlandırılır. Özellikle açık havalarda, kırsal bölgelerde, deniz kenarlarında, plajlarda yaygın olarak gözlemlenen arı sokması, çok büyük oranda medikal bir tedavi gerektirmeksiniz iyileştirilebilir.

Ev ortamında temel ilk yardım müdahaleleri ile arı sokmasının beraberinde getirdiği komplikasyonların ortadan kaldırılması mümkündür. Fakat arı sokması, bazı durumlarda alerjik reaksiyonlara da neden olabilir. Genellikle kısa süren ağrı ve şişlik şeklinde gelişen belirtiler arı sokması halinde normaldir. Bununla birlikte; artan ağrı, vücut üzerinde şişme, nefes darlığı gibi komplikasyonların ortaya çıkması halinde ise mutlaka en yakın sağlık kuruluşundan yardım almalısınız. Söz konusu belirtiler, ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilir.

Ayrıca arı sokmasının belirtileri de farklılık gösterebilir. Arının türü, arı tarafından sokulan vücut bölgesi, iğnenin uzunluğu, sokma sayısı gibi durumlar, arı sokmasını belirtilerini ve şiddetini belirler. Çocuklar, arı sokmalarına karşı yetişkin bireylere oranla reaksiyon gösterme konusunda daha eğilimlidir. Buna karşın arı sokmasına bağlı olarak gelişen anaflaksi nedeniyle yetişkinlerin ölüm oranı, çocuklara göre çok daha fazladır. 

Arı Sokmasına Ne İyi Gelir?

Arı sokması halinde temel tıbbi müdahale kapsamında ilk yapılması gereken bölgeye buzlu soğuk su kompleksi uygulamaktır. Ayrıca arı sokması nedeniyle ortaya çıkan belirtilerin dindirilmesi adına soğuk su ve sabunla bölgenin yıkanmasında da fayda vardır. Arı sokmasında ilk yardım, antibakteriyel ve antiseptik etkiye sahip yağlarla ile de yapılabilir.

İlkyardım uygulamalarına rağmen ağrı ya da şişlikte azalma olmazsa, bu durumda antihistaminik etkili krem ya da ağrı kesicilerin kullanılması da mümkündür. Özellikle bal arısı sokması sonrasında, sokmanın neden olduğu belirtileri azalmasını sağlayacak bazı yöntemler şu şekildedir:

• Arı sokmasından hemen sonra, arının soktuğu vücut bölgesini sabun ve soğuk su ile yıkayın. Sabun, arının türüne bağlı olarak iğnesinde yer alan zehrin vücuttan atılmasında önemli bir rol oynayacaktır. Soğuk su ise ilk anda ortaya çıkan ağrının dindirilmesine yardımcı olur.
• Arı sokmasının bir diğer önemli komplikasyonu ilgili vücut bölgesinde ortaya çıkan şişliktir. Şişliği azaltmak ya da önlemek için bölgeye buz kompresi uygulayabilirsiniz.
• Ağrının hafif düzeyde devam etmesi ya da yoğun kaşıntı oluşması halinde ise doktor kontrolünde antihistaminik etkili ilaçlar kullanılabilir.
• Arı sokmasına amonyak ya da karbonat gibi bileşenler de iyi gelir. Özellikle bal arısının sokmasına bağlı olarak deride meydana gelen asidik etkinin azaltılması açısından bu tarz etkenler önemli bir katkı sağlayacaktır.
• Arının soktuğu cilt yüzeyine kesinlikle hidrojen peroksit içeriğine sahip ürünler ya da alkol uygulanmamalıdır.
• Alerjik reaksiyon belirtilerinin ortaya çıkması, şişliğin artması ya da iyileşmemesi, iltihap oluşması gibi durumlarda mutlaka acil olarak tıbbi yardım alınmalıdır.

Arı sokmalarında belirtiler çok büyük oranda hızla azalarak kaybolur. Fakat arının türüne göre belirtilerin artması da olasıdır. Eşek arısı sokması, bal arılarına oranla daha ciddi komplikasyonlar doğurabilir. Arının türünden bağımsız olarak kişinin ciddi alerjik reaksiyon göstermesi halinde, kesinlikle bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Keza, alerjik reaksiyon nedeniyle ortaya çıkabilecek anaflaksi nedeniyle kişinin yaşamını yitirmesi dahi olasıdır. 

Arı Sokmasında İğne Çıkarılmalı mı?

Arı sokmasında, arı tarafından cilt yüzeyine bir iğne bırakılır. Bu iğnede aynı zamanda bir zehir kesesi bulunur. Zehir kesesi aracılığıyla vücuda toksik bir sıvı enjekte edilir. Arının vücuttan ayrılmasına paralel olarak bu işlem birkaç dakika içerisinde gerçekleşir. Dolayısıyla bu zehir enjeksiyonunu önlemek için sokmanın ardından ilk 30 saniye içerisinde arının iğnesini deriden çıkartmanız gerekir.

İğneyi deriden çıkarmamanız durumunda alerjik reaksiyon gelişme riski artar. Çünkü, iğne deri altında kaldıkça vücuda alınan zehrin miktarı da iğnenin deride kaldığı süreye bağlı olarak yükselir. Özellikle geçmişte arı sokmalarına karşı vücudunuz alerjik reaksiyon verdiyse, bu durumda iğneyi hızla çıkartmak hayati düzeyde önem arz edebilir.

Bu durum arı sokması belirtileri açısından da geçerlidir. Arının iğnesinin deride kalma süresine bağlı olarak ortaya çıkacak komplikasyonların şiddeti de değişkenlik gösterir. İğne daha uzun süre kalırsa, belirtiler de aynı oranda güçlü, şiddetli ve uzun süreli olacaktır. Bununla birlikte arı iğnesi çıkarma işlemini yaparken dikkat etmeniz gereken belli başlı durumlar vardır.

Deri yüzeyinden iğneyi çıkarırken mutlaka iğneyi sıkmamaya dikkat etmelisiniz. İğneyi sıkıştırarak vücuttan almanız halinde içerisinde yer alan zehir kesesinin yaydığı zehri daha güçlü şekilde vücutla buluşturabilirsiniz. Bu ise vücudunuza daha fazla zehir pompalanması ve dolayısıyla alerjik reaksiyonların ve belirtilerin şiddetlenmesi anlamına gelecektir.

Arı Sokması Tehlikeli mi?

Arı sokması, diğer birçok böcek sokması gibi ciddi tehlikeler içermez. Fakat, arı sokması nedeniyle anaflaksi oluşması, ciddi tehlikeleri beraberinde getirir. Kuvvetli alerjik reaksiyon, kişinin yaşamını yitirmesiyle dahi sonuçlanabilir. Özellikle arı ya da böcek sokmalarına karşı alerjik reaksiyon gösteren kişilerin mutlaka arı sokması sonrasında acil tıbbi müdahale desteği alması gerekir.

Arı sokmalarının tehlikesine ilişkin günümüze dek birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalardan elde edilen bulgulara göre sokmanın ardından cilt yüzeyinde 10 cm ve daha büyük şişlik oluşan kişilerin %10’unda şiddetli alerjik reaksiyona rastlanmıştır. Ciddi alerjik reaksiyon tehlikesi olanların uzman bir doktor gözetiminde kan tahlili ve diğer bazı tetkikler ile değerlendirilmesi gerekir. 

Hamilelikte Arı Sokması

Hamilelikte arı sokması, çok büyük oranda anne ya da bebek için bir tehlike içermez. Annede arı ya da böcek sokmalarına karşı bir alerjik reaksiyon oluşumu yoksa, herhangi bir ciddi sorun gözlemlenmez. Bu noktada ortaya çıkabilecek riskler ve belirtiler açısından belirleyici olan bir diğer unsur ise arının türüdür.

Bazı arı türleri, bal arısı gibi türlerden farklı olarak yüksek oranda toksik madde içeren zehir torbalarına sahiptir. Bu türde arıların sokması halinde, cilt yüzeyinde ciddi komplikasyonlar meydana gelebildiği gibi anaflaksi riski de artar. Gebelik döneminde arı sokması sorunuyla karşılaşmanız halinde, güçlü alerjik reaksiyon tepkisi gösterdiğinizi düşünüyorsanız uzman bir doktordan destek almanız da fayda vardır.  

Arı Sokmasında Alerjik Reaksiyona İşaret Eden Belirtiler

Arı sokmasında alerjik reaksiyon işaret eden bazı belirtiler vardır. Özellikle hasta öyküsü, alerjik reaksiyon riskini tespit etme açısından oldukça belirleyicidir. Daha önce arı ya da böcek sokmalarına şiddetli alerjik tepki verdiyseniz, bu durumda anaflaksiden şüphelenilebilir. Ayrıca;

• Çok büyük oranda 2 gün içerisinde vücudun farklı bölgelerinde veya sokulma bölgesinde meydana gelen kızarıklıklar,
• Kurdeşen,
• Boğazda ödem oluşması,
• Ses kısıklığı,
• Şiddetli, geçmeyen ağrı ya da şişlik,
• Nefes almada sorun yaşama ve nefes darlığı,
• Dolaşım bozuklukları

Gibi komplikasyonlar da arı sokmasında alerjik reaksiyona işaret eden belirtilerdir. Bu tarz belirtiler, ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilir. Dolayısıyla bu tarz belirtilerin ortaya çıktığını düşünüyorsanız ya da arı sokmasına karşı vücudunuzun alerjik reaksiyon verdiğini düşünüyorsanız, doktorlarımız arasından ilgili bölümde uzmanlaşmış olanlardan tıbbi yardım alabilirsiniz.