Anoreksiya Nervoza

Anoreksiya Nervoza Nedir?

Anoreksiya nervoza, hayati tehlikeye neden olan bir tür yeme bozukluğu olarak tanımlanır. Çoğunlukla 15-20 yaşlarında görülen hastalık, anormal vücut ağırlığına neden olur. Çoğunlukla ince kalma konusunda son derece takıntılı olan kişilerde görülür. Anoreksiya nervoza hastalığıyla karşı karşıya kalan kişiler, çok kilolu olduklarını düşünür. Bu nedenle diyet yapmaya başlar. Bu durum, zaman içinde iştahın azalmasına hatta kaybolmasına sebebiyet verir.

Hastalığın ilk evresinde genellikle besin tüketimi azalır. Hastalığın şiddetlenmesi, kişinin gıda alımını son derece azaltmasına neden olur. Bazı kişiler az beslenmelerinin yanı sıra ağır egzersizler uygular. Bazılarının ise sağlıksız kürlere yönelim gösterdikleri bilinir. Yapılan hatalı uygulamalar, kişinin bir süre sonra yeme isteğinin kaybolmasına ve vücut ağırlığının anormal derecede azalmasına neden olur. 

Anoreksiya Nervoza Belirtileri Nelerdir?

Anoreksiya nervoza, son derece ciddi bir sağlık sorunudur. Bu nedenle anoreksiya belirtileri görülmeye başlandığından itibaren doktor kontrolüne başvurulması oldukça önemlidir. Hastalığın hem zihinsel hem de fiziksel belirtileri mevcuttur. Fiziksel belirtiler genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Uygun vücut ağırlığının korunamaması
• Hayati tehlikeye sebep olan kilo kaybı
• Yorgunluk hissi
• Odaklanamama sorunu
• Yavaş kalp atışı
• Baş dönmesi, bayılma
• Kuru cilt, zayıflayan saçlar ve kırılgan tırnaklar
• Karın ağrısı
• Nefes darlığı

Hastalığın zihinsel belirtileri ise genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Kendine zarar verme veya intihar düşüncesi
• Kişi zayıf olsa bile kendisini aşırı kilolu hissetmesi
• Kişinin kendisini her zaman depresif hissetmesi
• Yiyeceklere ve kalorilere takıntılı olması
• Kilo alma korkusu

Bu tür belirtilerin tamamı her hastada görülmemekle birlikte çoğu hastada, özellikle ilerleyen evrelerde kendisini belli edebilir.

Anoreksiya Nervoza Nedenleri Nelerdir?

Anoreksiya nervoza nedenleri genel olarak 3 farklı kategori üzerinden incelenebilir. Bu kategoriler ise sırasıyla şu şekildedir:

• Çevresel Faktörler: Moda dünyasında genellikle zayıf vücuda vurguda bulunulur. Bu ise özellikle çocukların ergenlik döneminde çok daha ince vücut yapısına özenmesine neden olur. Zayıflamak isteyen kız ve erkek çocukları, bilinçsiz bir şekilde diyet yapmaya başlayabilir. Bu ise zayıflık hastalığı olarak bilinen psikolojik sorunun ortaya çıkmasına sebebiyet verir.
• Psikolojik Sebepler: Bebeklik ve çocukluk döneminde doğru beslenme son derece önemlidir. Yanlış beslenme, ilerleyen dönemlerde anoreksiya gelişimini doğrudan etkileyebilir. Hastalığın utangaç, obsesif kompülsif kişilik bozukluğuna sahip bireylerde çok daha fazla görüldüğünü söylemek mümkündür.
• Biyolojik Nedenler: Anoreksiya nervoza, psikolojik nedenlerle de ortaya çıkabilen bir sağlık sorunudur. Hastalığın genetik yatkınlığı olduğuna dair çalışmalar tamamlanmamış olsa da ailesinde zayıflık hastalığı bulunan kişilerde bu hastalığın görülme riskinin artış gösterdiği düşünülür.

Belirtilen faktörlerin her biri, zayıflık hastalığının görülmesine neden olabilir. Dolayısıyla semptomların ortaya çıkması sonrasında hastalığın altında yatan nedenler çok daha derinlikli bir şekilde analiz edilebilir. 

Anoreksiyanın Getirdiği Riskler Nelerdir?

Yemek yiyememe hastalığı olarak bilinen anoreksiya nervoza, çeşitli riskleri de beraberinde getirir:

• Vücut yeterli besin alamadığı için zayıflık, kas kaybı, saç dökülmesi başta olmak üzere çeşitli problemler ortaya çıkabilir.
• Düşük kalp atış hızı, kalp ritim bozuklukları; hastalığın neden olduğu kalp problemlerinden bazılarıdır.
• Depresyon, kaygı ve daha pek çok psikolojik sorun meydana gelebilir. Bu tür problemler, kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.
• Hastalığın hayati tehlikeye sebep olduğu da bilinir.

Her bir risk unsuru, bireyin sağlıklı yaşamını olumsuz yönde etkiler. 

Anoreksiya Nervoza Tanısı Nasıl Konur?

Anoreksiya nervoza tedavisinin doğru yöntemler kullanılarak yapılabilmesi için ilk olarak tanı işlemlerinin gerçekleştirilmiş olması gerekir. Aşırı zayıflık hastalığı tanısı, farklı yöntemler kullanılarak konulabilir. Belirtilerin ortaya çıkması ile birlikte doktor, hastanın tıbbi öyküsünü dinler, belirtileri inceler, ardından fizik muayene gerçekleştirir.

Bunların yanı sıra hastanın durumunun kontrolü ve çeşitli testlerin yapılması da son derece önemlidir. Ayrıca kilo kaybına neden olan farklı faktörlerin bulunup bulunmadığı da tespit edilir. Hastada cinsel istek kaybı, mizaç dalgalanmaları, düşük benlik saygısı, sosyal fobi başta olmak üzere farklı semptomların da eşlik etmesi durumunda çok daha derinlikli şekilde teşhis çalışmaları yapılabilir.

Kilo kaybı ile birlikte seyreden kanda lökositlerde azalma ve kansızlık meydana gelebilir. Bunun yanı sıra adet düzensizlikleri, kemik yoğunluğunda azalma; hastalığın belirtilerine ek olarak gözlemlenebilir. Doktor, bütün semptomları değerlendirir, gerekli testleri gerçekleştirir ve hastalığın tanısını koyar. 

Anoreksiya Nervoza Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Anoreksiya tedavisi, hastalığın teşhisi sonrasında gerçekleştirilir. Doktor, anoreksiya nervozanın altında yatan farklı hastalıkların bulunup bulunmadığını araştırır. Bu, doğru tedavinin uygulanabilmesi açısından oldukça önemlidir.

Hastalığın tedavisinde önemli aşamalardan biri, psikolojik destek alınmasıdır. Bu yöntemde, hastalığa neden olan psikolojik sorunların giderilmeye çalışıldığı gözlemlenir. Özellikle özsaygısı azalmış bireylerde, bu konu üzerine gidilir. Bunun yanı sıra depresyon ya da kaygı sorunu olan bireylerde, var olan psikolojik problemlerin giderilmesi hedeflenir.

Ayrıca tedavi kapsamında tıbbi beslenme oldukça önemli bir yer edinir. Kişinin yeme alışkanlıkları, vücut şekli ve ağırlığı ön planda tutularak beslenme tedavisi gerçekleştirilir. Hastada beslenmenin iyileştirilmesi amacıyla gerçekleştirilen tedavi, yeme alışkanlıklarının düzenlenmesini de olanaklı hale getirir.

Eğer hastanın kilo kaybı ciddi boyutlara ulaşmışsa ve hasta, farklı sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalmışsa psikiyatri, aile hekimliği, iç hastalıkları başta olmak üzere çeşitli tıbbi birimlerden yardım talep edilebilir. Bu tür durumlarda tedavi süreci, farklı tıbbi birimlerin dahil olması ile geniş kapsamlı bir şekilde sürdürülür. Hasta, tedaviye olumlu bir tepki vermeye başlarsa tedavinin süresi kısalabilir. 

Anoreksiya Nervoza Tekrar Eder mi?

Anoreksiya nervoza hastalığıyla ilgili merak edilen pek çok husus mevcuttur. Bunlardan biri, hastalığın tedavisinden sonra tekrar edip etmeyeceğidir. Anoreksiya, tekrar edebilen bir sağlık sorunudur. Farklı unsurların dahil olmasıyla çok daha kapsamlı bir sağlık sorununa dönüşebilen hastalığın tedavisinde psikolojik destek son derece önemlidir.

Hastanın altta yatan psikolojik sorunlarının tedavi edilmesi, yeme bozukluklarının da azaltılmasına katkıda bulunur. Ayrıca bu tür adımlar, hastalığın ilerleyen dönemlerde tekrar etme riskinin minimize edilmesini sağlayabilir. Bu nedenle tedavi aşamasında son derece sistemli bir şekilde hareket edilmesi gerekir. 

Anoreksiya Nervoza Hastaları Nasıl Beslenmeli?

Anoreksiya nervoza hastalarının doğru ve yeterli gıdaları tüketmesi ve beslenme alışkanlıklarını düzenlemesi oldukça önemlidir. Beslenme uzmanı tarafından oluşturulan beslenme planı, hastaların çok daha sağlıklı bir şekilde yaşantılarını sürdürmesini destekleyebilir.

Anoreksiya başlangıcı, bireylerin beslenme sorunlarının çok fazla görülmediği bir dönemdir. Fakat süreç ilerledikçe hasta, çok az gıda tüketiminde bulunabilir. Anoreksiya hastalarının beslenmesinde ön plana çıkan prensipler şu şekilde özetlenebilir:

• Dengeli beslenme planı oluşturulur. Lif, vitamin, protein bakımından zengin olan besinler tüketilir.
• Gıda ürünleri, sık ve düzenli öğünler şeklinde tüketilir.
• Avokado, zeytinyağı gibi sağlıklı yağ kaynaklarına yönelim sağlanır.
• Bol su tüketilir.

Bu ve bunun gibi adımların tamamı, hastaların yeme alışkanlıklarını düzenlemesine destek olur. Eğer sizde de aşırı kilo kaybı, psikolojik ve fizyolojik belirtiler ortaya çıkmaya başladıysa doktorlarımız listesinde bulunan uzmanlardan destek alabilirsiniz.