Alzheimer Nedir? ve Evreleri Nelerdir?

1) ALZHEİMER NEDİR? VE EVRELERİ NELERDİR?

Alzheimer hastalığı, demansın en sık görülen türüdür. Beyinde, özellikle hafıza ve öğrenmeden sorumlu bölgelerde hasara yol açar. Hastalık genellikle yavaş ve sinsi bir şekilde başlar; ilk yıllarda yalnızca unutkanlık olarak fark edilirken, zamanla konuşma, karar verme ve günlük yaşam becerileri de etkilenir.
Alzheimer hastalığı genellikle üç evrede ilerler:

• Erken evre: Hafif unutkanlık başlar. Kişi yakın geçmişi hatırlamakta zorlanır, ama çoğu işini kendi başına yapabilir.
• Orta evre: Unutkanlık artar, kişi evin yolunu bulmakta zorlanabilir. Zaman ve yön karışıklığı, davranış değişiklikleri ve şüphecilik görülebilir.
• İleri evre: Hasta artık konuşamaz, kendi bakımını yapamaz, yürüyemez veya yemek yiyemez hale gelir. Bu dönemde yakın desteği ve güvenli bir ortam çok önemlidir.

2) ALZHEİMER NEDEN OLUR?

Alzheimer hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmese de, beyinde sinir hücrelerinin kaybına yol açan değişiklikler hastalığın temelini oluşturur. Bu değişiklikler arasında beyinde anormal protein birikimi (beta amiloid ve tau proteinleri) önemli rol oynar.
Yaş, hastalık için en büyük risk faktörüdür. Bunun yanında:

• Ailede Alzheimer öyküsü,
• İleri yaş,
• Damar tıkanıklığı ve kalp hastalıkları,
• Diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol,
• Hareketsiz yaşam ve sağlıksız beslenme de riski artırır.

3) ALZHEİMER BELİRTİLERİ NELERDİR?

Alzheimer hastalığı genellikle hafif unutkanlıkla başlar. Önce kişi yakın zamanda olan olayları unutur, yeni bilgileri öğrenmekte zorlanır. Zamanla belirtiler ilerler:

• Günlük işlerde zorlanma (yemek yapmak, para işleri, evin yolunu bulmak),
• Konuşurken kelime bulmada zorluk,
• Yön ve zaman karışıklığı,
• Eşyaları yanlış yerlere koymak,
• Davranış değişiklikleri ve şüphecilik,
• Hobiler ve sosyal hayata ilgide azalma.
  İleri evrede ise kişi yakınlarını tanıyamaz, konuşamaz ve kendi bakımını yapamaz hale gelir.

4) ALZHEİMER NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Alzheimer tanısı, doktor muayenesi ve çeşitli testlerle konur.

• Hafıza ve dikkat testleri ile hastanın zihinsel durumu değerlendirilir.
• Kan testleri, vitamin eksiklikleri veya tiroit hastalıkları gibi başka nedenleri dışlamak için yapılır.
• Beyin görüntüleme yöntemleri (MR veya BT) ile beyindeki küçülme ve değişiklikler araştırılır.
  Erken tanı, hem tedaviye başlamak hem de yaşam planlaması için çok önemlidir.

5) ALZHEİMER HASTALIĞININ TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Alzheimer hastalığı tamamen iyileştirilemez, ancak ilerleyişi yavaşlatılabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Tedavi yaklaşımı şunları içerir:

• İlaç tedavisi: Hafıza ve davranış problemlerini kontrol altına almak için özel ilaçlar kullanılır.
• Beyin ve fizik egzersizleri: Bulmaca çözmek, kitap okumak, yürüyüş yapmak gibi aktiviteler beynin aktif kalmasına yardımcı olur.
• Beslenme ve uyku düzeni: Düzenli, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku önemlidir.
• Güvenli ev ortamı: Düşmeleri ve kaybolmaları önlemek için çevre düzenlemesi yapılmalıdır.

6) ALZHEİMER HASTALIĞINDAN KORUNMANIN YOLLARI NELERDİR?

Her Alzheimer vakası önlenemese de, bazı yaşam alışkanlıkları hastalık riskini azaltabilir:

• Düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme (özellikle Akdeniz tipi beslenme),
• Sigara ve alkolü bırakmak,
• Zihinsel olarak aktif kalmak (yeni hobiler edinmek, kitap okumak, sosyal aktiviteler),
• Tansiyon, şeker ve kolesterolün kontrol altında tutulması,
• Kafa travmalarından korunmak.
  Beyin ne kadar aktif ve sağlıklı tutulursa, Alzheimer riski o kadar azalır.