Ülser

Ülser Ne Demek?

Ülser, midenin koruyucu astarında meydana gelen bir tür doku kaybıdır. Mide veya onikiparmak bağırsağı, mide asidi ve sindirim sıvıları gibi vücut sıvıları nedeniyle tahriş olabilir. Bu tahrişin devam etmesi, belirli bir süre sonra dokularda kayba sebebiyet verebilir. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülen ülserde, midenin üst kısmında meydana gelen ağrı ve yanma; sıklıkla gerilen semptomlar arasında yer alır. Ülserin şiddetine göre farklı tedavi yöntemleri kullanılmakla birlikte genellikle ilaç tedavisi uygulanır. Geçmeyen ülserlerde cerrahi müdahaleye de ihtiyaç duyulabilir. 

Ülser Neden Olur?

Ülser hastalığı, farklı nedenlerden ötürü meydana gelebilir. Çoğunlukla “helicobacter pylori” olarak adlandırılan bir mikrop türü ülsere neden olur. Bunun yanı sıra ülserin nedenleri arasında şu gibi durumları da sıralamak olanaklıdır:

• Sağlıksız ve düzensiz bir şekilde beslenme
• Kullanılan bazı ağrı kesiciler ve kortizon ilaçları
• Sigara ve alkol tüketimi
• Yemeklerin hızlı yenmesi
• Genetik yatkınlık
• Çevre kirliliği
• Yoğun stres
• Uzun süre aç kalmak
• Yoğun kahve tüketimi

Ülser çeşitleri farklılık gösterdiği için ülserin nedenleri de çeşitlerine göre değişebilir. Fakat genel olarak sıklıkla görülen nedenler yukarıdaki gibidir. 

Peptik Ülser Nedir?

Ülser, midede görülen açık yaralar olmakla birlikte bu yaraların yemek borusu, ince bağırsak ve midede meydana gelmesi hâlinde buna peptik ülser denir. Mide asidi tarafından tahriş olan bölgeler, zamanla açık yara geliştirir. Peptik ülserde farklı belirtiler ortaya çıkmakla birlikte en sık görülen belirti karın ağrısıdır. Bunların yanı sıra midede yanma, iştahsızlık, kilo kaybı, kusma ile birlikte görülen rahatlama durumu gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Peptik ülserler genel olarak;

• Karaciğer sirozu,
• Kronik akciğer hastalıkları,
• Kronik böbrek yetmezliği gibi durumlarda çok daha sık bir şekilde görülebilir.

Ayrıca peptik ülserin semptomlarının görülmesi hâlinde gastroenteroloji bölümüne gidilmelidir. Tedavisi yapılmayan peptik ülserin ilerleyen zamanlarda iç kanama başta olmak üzere son derece ciddi komplikasyonlara neden olması mümkündür.

Midede Ülser Belirtileri Nelerdir?

Mide ülserinin belirtileri, ülserin şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte ülser belirtileri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Bulantı
• Midede yanma ve ağrı şikayeti
• Hazımsızlık problemi
• Yemek yedikten sonra görülen şişkinlik hissi
• Az yemek yendiğinde bile ortaya çıkan tokluk hissi
• Dışkı renginde değişiklik oluşması
• Baş dönmesi
• Kilo kaybı
• Yemek yedikten sonra görülen mide ağrısı şikayeti

Ülserin tedavi edilmemesi durumunda mevcut belirtilere farklı semptomlar da eklenebilir. Örneğin tıkanma, kanama, mide delinmesi gibi son derece ciddi semptomlar görülebilir. Öte yandan bazı kişilerde herhangi bir semptom görülmeden direkt olarak kanama ya da delinme gibi ciddi belirtiler ortaya çıkabilir.

Ülser Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Mide ülseri tedavisi yapılabilmesi için ilk olarak tanının konulmuş olması gerekir. Ülser tanı işlemlerinde en sık kullanılan yöntemler arasında endoskopi yer alır. Çünkü endoskopi sayesinde ülser doğrudan görülebilir. Bunun yanı sıra gerekmesi hâlinde doku örneği alınarak gerekli incelemeler yapılabilir. Endoskopi yöntemi ile temel olarak yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının görüntülenmesi olanaklıdır. Bazı hastalarda, endoskopi sonrasında baryumlu mide duedenum grafisi de çekilebilir. Kullanılan yöntemler ile ülserin teşhisi yapılarak bir sonraki adım olan tedavi aşamasına geçilir.

Ülser Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tanının konulması sonrasında, midedeki asidi baskılayan ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar H2 reseptör blokerleri ve proton pompa inhibitörleri olarak bilinir. Kullanılan ilaçlar, mide asitlerinin azalmasını ve semptomların hafifletilmesini olanaklı hâle getirir. Genellikle ülser tedavisi olarak ilaç kullanımı yeterli gelir. Bununla birlikte bazı hastalarda asit ve pepsin salgısının engellenebilmesi için bu salgıyı uyarmakta olan sinirin kesilmesi gerekebilir. İlerleyen ülserde cerrahi operasyon da gerekli olabilir. Özellikle tıkanma, kanama ve delinme gibi semptomların oluşması; cerrahi müdahaleyi zorunlu kılan durumlar arasında yer alır. Zamanında tedavi edilmeyen ülserlerin tedavi süresi 10 ila 15 yılı bulabilir. Bu nedenle ülserde tedavinin, belirtilerin ilk olarak görülmeye başladığı dönemde yapılması son derece önemlidir.

Ülsere Ne İyi Gelir?

Mide ülseri tedavilerinde sağlıklı beslenmek son derece önemlidir. Bu nedenle ülser sorunu ile karşı karşıya kalan bireylerin yediklerine dikkat etmesi gerekir. Lif açısından zengin besinlerin tüketilmesi, ülserin semptomlarını azalma konusunda önemli bir yere sahiptir. Özellikle şişkinlik ve ağrının azaltılmasına katkıda bulunur. Ülserin tedavisinde işinize yaracak pek çok ipucu bulunur. Bu ipuçları genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Sağlıklı ve düzenli bir şekilde beslenmeye dikkat edin.
• Kahve ve çay tüketimini minimalize edin.
• Aşırı şekerli, tuzlu gıdaları tüketmeyin.
• Aşırı yağlı yiyeceklerden uzak durmaya özen gösterin.
• Bol bol su tüketin.
• Sık sık ama az az yiyin. Uzun süre aç kalmaktan kaçının.

Belirtilen hususların her biri, ülserin semptomlarının azalmasında önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle yaşam şeklini değiştirmeniz gerekebilir. Çok daha sağlıklı beslenmeli ve düzenli olarak egzersiz yapmaya özen göstermelisiniz. 

Ülser Hastaları Nasıl Beslenmeli?

Ülser hastalarının sağlıksız gıdaları tüketmesi, semptomların çok daha şiddetli görülmesine neden olabilir. Bu nedenle sağlıklı bir beslenme düzenine geçilmelidir. Ülser sorunuyla baş başa kalan kişilerin tüketebileceği yiyecekler şu şekilde sıralanabilir:

• Sarımsak
• Bal
• Yulaf ezmesi
• Elma ve armut
• Damla sakızı
• Kızılcık
• Lahana ve brokoli
• Deniz ürünleri
• Kırmızı biber

Belirtilen gıda ürünleri, ülser hastalığına iyi gelir. Mide salgısını arttıran yiyeceklerden uzak durulması, hayat konforunu arttırır. Bu noktada, ülser diyeti olarak da bilinen diyet uygulanabilir. Ülser diyetinde acı ve ekşi yiyeceklerin mide ağrısını arttırması durumunda bu tür yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Bunun yanı sıra akut ülserde alkol kullanımı da semptomların şiddetinin artmasına sebebiyet verebilir. Dolayısıyla alkol tüketiminin de uzak durulması gerekir. 

Ülser ve Gastrit Farkı Nedir?

Sıklıkla ülser ve gastrit karıştırılsa da ikisi arasında birtakım temel farklılıklar bulunur. Midenin iç tabakası olarak bilinen mukozanın kısmi ya da tamamen iltihaplanması durumuna gastrit denir. Bununla birlikte ülserde ince bağırsağın başlangıç bölgesi, yemek borusunun alt kısmı ve midede doku kaybı meydana gelir. Gastritin görülme nedeni genellikle bir bakteridir. Alkol ve sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, genetik faktörler başta olmak üzere çeşitli hususlar; gastritin görülmesinin nedenleri arasında yer alır. Bulantı, kusma, mide ve sırtta şiddetli ağrı; gastritin belirtilerindendir. Bunun yanı sıra kronik gastritte belirti olmadan hastalığın ilerlemesi de mümkündür. 

Ülser için Hangi Doktora Gidilir?

Ülser belirtilerinden herhangi birinin görülmesi durumunda, hastalığın erken teşhis edilebilmesi için doktora görünmekte fayda bulunur. Ülserin tedavisi için gastroenteroloji uzmanından destek alınmalıdır. Gastroenteroloji Bölümü’nde bulunan doktorlarımız ince bağırsak hastalıkları, ince bağırsak ülseri, safra yolu kanserleri başta olmak üzere çeşitli hastalıkların tedavisini gerçekleştirir. Ülser tedavisinden önce hastalığın teşhisi için fiziksel muayene ve çeşitli testler uygulanır. Yapılan testler ve endoskopi uygulaması neticesinde hastalık teşhis edilir. Bunun yanı sıra bazı hastalarda farklı uygulamalara da ihtiyaç duyulabilir. Teşhisin yapılması sonrasında tedavi aşamasına geçilerek hasta için en uygun tedavi yöntemleri tercih edilir. Tedavinin temel amacı semptomların azaltılması, mümkünse semptomların ortadan kaldırılması ve hastanın çok daha kaliteli bir yaşantıya ulaşmasının sağlanmasıdır.