Miyom

Miyomlar, rahim düz kas dokusundan kaynaklanan ve doğurganlık çağında ki kadınların rahminde görülen iyi huylu kitlelerdir. Halk arasında ‘rahimde ur’ olarak da bilinirler.

Miyomların Kadınlarda En Sık Görüldükleri Dönem Ve Görülme Sıklıkları Nedir? 

Ergenlik döneminden önce nadiren görülen miyomlar, doğurganlık çapında ki kadınlarda daha sık görülürler. Menopoz sonrası ise boyutlarında belirgin olarak azalma izlenir. Neredeyse her 2 kadının 1 tanesinde hayatı boyunca miyom gelişir ancak herhangi bir soruna neden olmadıkları için çoğu kişi bunların varlığından habersizdir.

Miyom Oluşumunu Arttırıcı Risk Faktörleri Nelerdir?

Miyomların neden oluştukları tam olarak tespit edilememiş olsa bile aşağıda belirtilen etkenler bilinen risk faktörleridir;

• Genetik faktör
• Hiç doğum yapmamış olmak
• Erken yaşta adet görmüş olmak (<10 yaş)
• Hormon düzensizliği (östrojen ve progesteron)
• Aşırı kilolu olmak
• Yüksek miktarda kırmızı et tüketimi
• Yüksek kan basıncı (hipertansiyon)
• Alkol tüketimi
• D vitamini eksikliği 

Miyom Oluşumunu Önlemek İçin Neler Yapılabilir? 

Etkinlikleri kesin olarak gösterilmemiş olsa da bazı besinlerin tüketiminin miyom oluşumunu önlediği düşünülmektedir. Bu besinlerin var olan miyomları tedavi etmekten ziyade oluşumlarını azalttıklarını unutmamak gerekir.

• Yeşil çay
• Resveratrol (üzüm benzeri bitkilerde bulunur) 
• Zerdeçal
• Brokoli, lahana ve brüksel lahanası benzeri turpgiller

Miyomların Belirtileri Nelerdir? 

Miyomların belirtileri boyutlarına, konumlarına ve sayılarına göre değişkenlik göstermektedir. Miyomu ya da miyomları olan kişilerin çoğunda hiçbir bulgu gözlenmezken bazıları aşağıda ki belirtileri gösterebilir;

• Ağır adet dönemi kanamaları
• Uzamış adet dönemi kanamaları
• Kanamaya bağlı anemi yani kansızlık
• Anemiye bağlı halsizlik, yorgunluk
• Çocuk sahibi olamama
• Cinsel ilişki esnasında ağrı
• Cinsel ilişki esnasında kanama
• Pelvik bölgede ağrı ve bası hissi
• Sık idrara çıkma
• İdrar torbasını boşaltmada güçlük hissi
• Kabızlık
• Sırt ya da bacak ağrısı

Miyomlar Hangi Sorunlara Yol Açabilirler? 

Miyomların ortaya çıkarttıkları klinik bulgular genellikle rahim içerisinde bulundukları lokalizasyonlar ve sayıları ile ilişkilidir.

Rahim kavitesinin içine doğru büyüyen submüköz tipte ki miyomlar uzamış ve düzensiz vajinal kanamaya neden olurlar. Bu miyomlar aynı zamanda gebe kalmak isteyen kadınlarda da problem yaratırlar.

Rahimin dış kısmına doğru büyüyen miyomlar subseröz tip olarak adlandırılırken rahim duvarı içinde büyüyen miyomlar ise intramural tip olarak adlandırılırlar. Bu miyomlar rahimin ön tarafına doğru büyürlerse mesaneye bası yaparak idrar ile ilgili şikayetlere neden olabilirler. Eğer rahmin arka tarafına doğru büyürlerse bağırsaklara yaptıkları bası ile kabızlık ya da spinal sinirlere bası ile bel ağrısına neden olabilirler.

Miyomlar Nasıl Tanı Almaktadırlar?

Miyomlar genellikle rutin kontroller ve check-up programları esnasında tanı alırlar. Bu kontroller esnasında yapılan ultrasonografi görüntülemesi ile kolayca tespit edilirler. Miyomların net olarak değerlendirilemediği ve sayılarının birden çok olduğu durumlarda ek olarak MR görüntüleme yöntemi uygulanabilir. MR görüntüleme sayesinde miyomların tümünün sayısal ve yapısal olarak detaylı görüntülenmeleri sağlanır.

Miyomlar Kansere Dönüşür Mü? 

Miyomlar, üreme çağındaki kadınlarda en sık tespit edilen tümörlerdir. Bunlar çok yüksek oranda iyi huylu yani benign yapıda olsalar bile binde 2 oranında kötü huylu yani malign form olan leiomyosarkomaya dönüşüm gösterebilirler.

Miyomlar Ne Zaman Tedavi Edilmelidir? 

Miyomlar için tedavi stratejileri hastanın bulgularının şiddetine, miyomların boyutuna, miyomların konumuna, hastanın yaşına ve hastanın gelecekteki doğurganlık arzusuna göre kişiselleştirilir.

Miyomlar, genellikle gebe kalmaya engel olmasalar da bazen yerleşim yerlerine bağlı olarak spermlerin rahim içine girişlerine ya da tüplerden geçişlerine engel olabilirler. Yine rahim iç tabakasına yerleşmiş olan miyomlar embriyo oluşumunu yani gebelik gelişimini engelleyebilirler. Miyomlar, genellikle tedavi gerektirmezler fakat hastada aşırı kanama, kansızlık, ağrı ya da gebeliğe engel durum oluşturuyorlarsa tedavi edilmeleri gerekir.

Gebelik Durumunda Miyomlar Sıkıntı Yaratır Mı? 

Miyomlar gebeliğe engel olabildikleri gibi gebelik esnasında da bazı problemlere yol açabilmektedirler. Miyomların varlığı gebelikte büyük oranda sorun yaratmasa bile miyomu olan gebelerin %30'unda bazı bulgular görülebilir. En sık görülen semptomlar ağrı, düşük riski, kanama, erken doğum riski, erken su gelişi, plasentanın ayrılması, ilerlemeyen doğum eylemi ve doğum sonrası kanamadır. Bu nedenle gebelik planlaması yapan her kadın, gebelik öncesi rutin jinekolojik muayenesini olarak gerekli önlemleri almalıdır.

Miyomların Tedavisinde Hangi Durumlarda Cerrahi Tedavi Düşünülmelidir? 

Miyomların tedavisinde altın standart yani en doğru tedavi seçeneği cerrahi müdahaledir. Bazı durumlarda sadece miyomların çıkartılması tercih edilirken nadiren gerekli durumlarda rahimin tamamen alınması gerekebilir.

Miyom Ameliyatı Nedir? 

Miyomlar için günümüzde en sık kullanılan tedavi yöntemi miyomların çıkarılması anlamına gelen myomektomi operasyonudur. Özellikle çocuk sahibi olmayan, gelecekte tekrar bebek sahibi olmayı arzulayan veya rahimini korumak isteyen kadınlar için yaygın olarak kullanılan seçenektir. Bu ameliyat tipinde miyomlar çıkarılarak rahim dokusunun tamamen korunması sağlanır.

Rahim Alınması Ameliyatı Nedir Hangi Durumlarda Tercih Edilir? 

Histerektomi yani rahimin tamamen alınması genellikle menopoz döneminde şikayetleri devam eden kadınlarda tercih edilir. Rahimin tamamen alınması ameliyatı miyomun tekrarlama ihtimalinin tamamen ortadan kalkmasından dolayı çocuk sahibi olmayı tamamlamış menopoz döneminde ki kadınlar için uygun bir seçenektir. Bu ameliyat esnasında gerekli durumlarda ileride oluşabilecek yumurtalık kanserlerini önlemek amaçlı hastaların yumurtalıkları da alınabilir.

Rahim Koruyucu Olarak Belirtilen Myomektomi Operasyonlarında Miyomların Alınması Hangi Yöntemler İle Sağlanabilir? 

Myomektomi adı verilen miyomların çıkarılması operasyonları için üç farklı yöntem uygulanmaktadır.

1. Laparoskopik (kapalı) myomektomi, miyomların karından yapılan birkaç ufak kesi ve kamera yardımı ile gerçekleştirilmesi işlemidir. Abdominal denilen açık cerrahiye nazaran daha az girişimsel ve daha çabuk iyileşme sağlayan bir ameliyat yöntemidir. En sık tercih edilen ve hasta konforu için en uygun yöntemdir. Anestezi altında gerçekleştirilen operasyon sonrası hastalar 24 saat içinde taburcu olabilmektedirler. İyileşme süreci iki ila dört hafta arası sürmektedir.
2. Abdominal (açık) myomektomi, hastaların karnının alt kısmından bir cerrahi kesi ile miyomların alınmasına olanak sağlar. Genellikle laparoskopik olarak miyomların çıkarılmasının uygun olmadığı durumlarda tercih edilen ameliyat yöntemidir. Anestezi altında gerçekleştirilen bu operasyon sonrası hastalar 24-48 saat içinde taburcu olabilmektedirler. İyileşme süreci dört ila altı hafta arası sürmektedir.
3. Histeroskopik myomektomi, rahim içine yerleşmiş olan miyomların çıkarılmasında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde rahim ağzından kamera ile girilerek rahim iç zarında bulunan miyomlar çıkartılır. Anestezi altında gerçekleştirilen bu operasyon sonrası hastalar aynı gün içerisinde taburcu olabilmektedir. İyileşme süreci iki ila üç gün arası sürmektedir.

Miyom Ameliyatı Sonrası İş Ve Sosyal Hayata Dönüş Nasıldır? 

Laparoskopik ve abdominal ameliyatlar sonrası hasta kısa sürede normal hayatına dönebilse de genellikle 1 hafta boyunca evlerinde istirahat etmeleri önerilir.

Histeroskopik ameliyat sonrası ise hastalar 2-3 gün içinde iş hayatlarına dönebilirler.

Miyom Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Etmek Gerekir? 

• Ameliyat sonrası belirtilen tarihte doktor kontrolüne gidilmelidir.
• Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmanız gerekir.
• Gaz ve kabızlık yaratabilecek yiyeceklerin tüketilmesi önerilmez.
• Bağırsak hareketlerini arttırmak için bol su tüketilmelidir.
• Ayakta duş alınmalıdır.
• Duş sonrası yara yeri kurutulmalıdır.
• Doktorunuzun önerdiği şekilde yara yeri bakımı yapılmalıdır.
• Ağır kaldırmaktan ve ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır.
• Doktorunuzun önereceği tarihe kadar cinsel ilişkiye girilmemelidir.
• Doktorunuzun önereceği tarihe kadar hamilelikten korunmak gerekir.
• Ameliyat sonrası ağrı, kanama ve akıntı gibi durumlarda doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Miyomların Ameliyat Dışı Seçenekleri Nelerdir? 

Miyomların bilinen medikal yani ilaç ile tedavisi bulunmamaktadır. Medikal tedavi bazı durumlarda ameliyat öncesi çok büyük miyomların küçültülmesi amacı ile kullanılır. Olası yan etkilerinden dolayı sadece kısa süreli kullanımları önerilir.

Hormonlu spiral olarak bilinen progestin salan rahim içi araçlar ise bazı durumlarda miyomların neden olduğu ağır kanamayı hafifletebilirler. Bu yöntem miyomları küçültmez ya da yok etmez, sadece bulguların azalmasına yönelik etki eder ve hamileliği önlemede etkilidir.

Miyom Ameliyatı Sonrası Ne Zaman Gebe Kalınabilir? 

Miyom ameliyatlarından sonra hastaların yaklaşık 6 ay gebe kalmamaları önerilir. Ameliyat sonrası dikiş yerlerinin tamamen iyileşmesi beklenmelidir. Aksi takdirde gebelik süresince artan gerilime bağlı rahim duvarının yırtılması durumu izlenebilir. Anne hayatını riske atan bu durum nedeniyle ameliyat sonrası doktorunuzun onayı olmadan gebe kalmamaya dikkat etmeniz gerekmektedir.

Miyomlar Tedaviye Rağmen Tekrarlar Mı? 

Myomektomi operasyonları sonrası yeni miyomlar oluşabilmektedir. Bu risk en çok;

• 10 cm’den büyük miyom nedeniyle ameliyat olanlarda
• Çok sayıda miyom çıkarılanlarda
• 35 yaş üstü hastalarda artmıştır.