Hipotiroidi

Hipotiroidi (Tiroid Bezi Tembelliği) 

Hipotiroidinin başlıca klinik bulguları, yorgunluk ve halsizlik ile birlikte olan kilo alma, saç dökülmesi ve hafızada zayıflıktır.

Tiroid hormonlarının yetersiz salgılanması sonucunda gelişen klinik tabloya hipotiroidi adı verilir.Tiroid hormonu yetersizliği değişik derecelerde olabilir ve buna göre zor tanınabilen subklinik hipotiroididen, ağır hipotiroidiye kadar değişik klinik şekillerde kendisini gösterebilir. Tiroid hormonu yetersizliğinin başlıca nedeni, otoimmün bir hastalık olan “Hashimoto tiroidit” dir. Otoimmün süreç tiroid fonksiyonlarını yavaş yavaş azalttığı için normal tiroid fonksiyonlarının TSH artışı ile sürdürdüğü bir kompansasyon dönemi vardır.

Otoimmün hipotiroidinin yıllık insidansı her 1000 kadında 4 ve her 1000 erkekte 1 kadardır. Subklinik hipotiroidi, kadınların %6-8’inde ve erkeklerin %3’ünde bulunur. Yaşla birlikte, her iki cinste de hipotiroidi sıklığı artar. TSH yüksek, serbest T4 normal veya düşük ve anti-TPO/anti-TG yüksek ise Hashimoto tiroidit düşünülür. Çoğu otoimmün bozuklukta olduğu gibi, yatkınlık genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu ile belirlenir. Kardeşler, anne-baba ve akrabalar arasında otommün tiroid hastalıkları riskinin arttığı görülür.

Hipotiroidinin Klinik Bulguları:

Hipotiroidinin başlıca klinik bulguları, yorgunluk ve halsizlik ile birlikte olan kilo alma, saç dökülmesi ve hafızada zayıflıktır. Bazı hastalarda ciltte kuruma, üşüme hissi ve kabızlık bulunabilir. El, ayak ve yüzde şişme, ödem hali sık görülen bulgulardandır. Hastalığın başlangıcı genellikle sinsidir. Bazı hastalarda tiroid bezi büyüyebilir. Bez genellikle düzensiz ve sert kıvamdadır. Karoten birikimine bağlı sıklıkla sarı renge çalan bir solukluk vardır. Saçlar kuru, kırılgan ve kolaylıkla dökülür.

İştah azlığına rağmen kilo alımı dokulardaki sıvı birikimine bağlıdır. Tedavi edilmeyen olgularda kalp hızı yavaşlar, perikardiyal effüzyon görülebilir. Orta kulakta seröz kavitelerde sıvı birikimi nedeniyle, ileti tipinde sağırlık görülebilir. Fizik muayenede tendon fefleksleri yavaşlamıştır. El bileklerinde ağrılı karpal tünel sendromu tespit edilebilir. İlerlemiş hipotiroidilerde kısık ses, dilde büyüme ve konuşma güçlüğü görülür.

Otoimmün hipotiroidi, vitiligo, pernisiyöz anemi, Addison hastalığı, alopesi areata ve tip 1 diyabet gibi diğer otoimmün hastalıklar ile birlikte olabilir. Hipotiroidi de sıklıkla demir eksikliği anemisi ve kolesterol yüksekliği tespit edilebilir. Hashimoto tiroiditinde tiroid ultrasonografi bulguları, artmış vaskülarite, azalmış ekojenite, heterojen yapı ile birlikte psödonodüler görünümler tipiktir.

Hipotiroidi, iyot eksikliği, tiroid bezi cerrahi tedavisi sonrası ve tiroid bezinin radyoaktif iyot ile ablasyonu sonrasında da görülür. Tiroid bezinin cerrahi olarak tümüyle alınması ile mutlak hipotiroidi görülürken, subtotal tiroidektomi sonrası gelişen hafif hipotiroidi, bez kalıntılarının artmış TSH ile uyarımı sonucu birkaç ay içinde düzelir. Amiodaron grubu kalp ritm düzenleyici ilaçlar ile lityum gibi bazı antipsikotik ilaçlar da hipotiroidiye neden olabilmektedir.

Hipotiroidi Tedavisi:

Hipotiroidi tedavisi, tanı kesinleştikten sonra uygulaması kolay bir tedavi şeklidir. Vücudun ihtiyacı kadar tiroid hormonu “levotiroksin” replasman olarak hastaya günde tek doz olmak üzere sabahları aç karnına, kahvaltıdan yarım saat önce verilir. Tiroid hormon replasmanı tam olarak sağlandıktan ve TSH düzeyleri stabil olduktan sonra, tedavi takibinin yılda bir veya iki kez yapılması genelde yeterli olmaktadır.