Kadınlarda İdrar Kaçırma
- 09 Haziran 2023
- Maltepe Hastanesi
- Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadınlarda İdrar Kaçırmanın Nedenleri Nelerdir?
Kadınlarda idrar kaçırma, idrar kesesinin kontrolünü kaybetme sonucu ortaya çıkan bir durumdur. İdrar kaçırma, kadınların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve sosyal ilişkilerini bozan bir sorundur.
İdrar kaçırmanın nedenleri arasında şunlar sayılabilir:
- Doğum: Doğum sırasında pelvik taban kasları zorlanır ve zayıflar. Bu da idrar kesesinin desteklenmesini azaltır ve idrar kaçırmaya yol açabilir. Doğum sonrası egzersizlerle pelvik taban kasları güçlendirilebilir.
- Menopoz: Menopoz döneminde östrojen hormonu azalır. Östrojen, idrar yollarının sağlıklı kalmasını sağlayan bir hormondur. Östrojen eksikliği, idrar yollarının enfeksiyonlara daha duyarlı hale gelmesine ve idrar kaçırmaya neden olabilir.
- Aşırı kilo: Aşırı kilolu olmak, karın bölgesindeki basıncı arttırır ve idrar kesesine baskı yapar. Bu da idrar kaçırmayı tetikleyebilir. Kilo vermek, idrar kaçırma sorununu azaltabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, idrar kesesinin kasılmasını veya gevşemesini etkileyebilir. Bu da idrar kaçırma riskini arttırabilir. İdrar kaçırma sorunu yaşayan kadınlar, doktorlarına kullandıkları ilaçları danışmalıdır.
- Sinir sistemi hastalıkları: Sinir sistemi hastalıkları, idrar kesesinin kontrolünü sağlayan sinirleri etkileyebilir. Bu da idrar kaçırma sorununa yol açabilir. Sinir sistemi hastalıkları arasında şeker hastalığı, inme, Parkinson hastalığı, multipl skleroz gibi hastalıklar bulunur.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Nasıl Teşhis Edilir?
Kadınlarda idrar kaçırmanın farklı türleri vardır. Bunlar şunlardır:
- Stres tipi idrar kaçırma: Karın içi basıncını artıran öksürme, hapşırma, gülme, egzersiz yapma gibi durumlarda idrarın damla damla veya az miktarda sızmasıdır. Bu tip idrar kaçırma, mesane boynu ve pelvik taban kaslarının zayıflamasına bağlıdır.
- Sıkışma tipi idrar kaçırma: Ani ve şiddetli bir şekilde tuvalete gitme ihtiyacı duyulması ve tuvalete yetişemeden idrarın tamamen boşalmasıdır. Bu tip idrar kaçırma, mesane kaslarının aşırı aktif olmasına bağlıdır.
- Karışık tip idrar kaçırma: Hem stres hem de sıkışma tipi idrar kaçırmanın birlikte görülmesidir. Taşma tipi idrar kaçırma: Mesanenin tam olarak boşaltılamaması ve aşırı dolmasına bağlı olarak idrarın sürekli olarak sızmasıdır. Bu tip idrar kaçırma, mesane kaslarının yetersiz çalışmasına veya mesane çıkışında tıkanıklığa bağlıdır.
Kadınlarda idrar kaçırmanın tanısı için öncelikle hastanın şikayetleri, tıbbi öyküsü ve fizik muayenesi değerlendirilir. Daha sonra bazı testler yapılabilir.
Bunlar şunlardır:
- İdrar tahlili: İdrar yolu enfeksiyonu veya başka bir sorun olup olmadığını anlamak için yapılır.
- İdrar kültürü: İdrar yolu enfeksiyonunun nedenini belirlemek için yapılır.
- Günlük idrar miktarı ölçümü: Hastanın 24 saat boyunca ne kadar sıvı aldığı ve ne kadar idrar çıkardığı kaydedilir.
- Sistometri: Mesanenin doluluk durumunu, basıncını ve kas aktivitesini ölçmek için yapılır.
- Elektromiyografi (EMG): Pelvik taban kaslarının ve sinirlerinin fonksiyonunu değerlendirmek için yapılır.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir?
Kadınlarda idrar kaçırmanın farklı türleri vardır. Bunlar stres tipi, sıkışma tipi, karışık tip ve taşma tipi olarak sınıflandırılabilir. İdrar kaçırma tedavisi için hangi yöntemin seçileceği idrar kaçırma tipine ve nedenine göre değişir.
İdrar kaçırma tedavisi için kullanılan yöntemler şunlardır:
- İlaç tedavisi: İdrar kaçırma ilaçları veya hormon ilaçları ile idrar kaçırmanın neden olduğu semptomlar azaltılabilir. Özellikle sıkışma tipi idrar kaçırmada ilaç tedavisi etkili olabilir.
- Kas egzersizleri: Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler idrar kaçırmayı önlemeye yardımcı olabilir. Bu egzersizler stres tipi idrar kaçırmada önerilir.
- Cerrahi tedavi: Mesane boynunu veya üretrayı desteklemek için yapılan cerrahi müdahaleler idrar kaçırmayı tedavi edebilir. Bu yöntemler arasında sling ameliyatları, mesane boynu askılama ameliyatları ve yapay sfinkter implantasyonu sayılabilir.
- Lazer tedavisi: Mesane boynuna veya vajinaya lazer uygulaması ile dokuların yenilenmesi ve sıkılaşması sağlanabilir. Bu yöntem stres tipi idrar kaçırmada kullanılabilir.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Risk Faktörleri
- Yaş: Yaş ilerledikçe, mesane ve idrar yollarındaki kaslar güçlerini kaybedebilir. Bu da idrar kontrolünü zorlaştırabilir.
- Aşırı kilolu olmak: Fazla kilo, mesane ve etrafındaki kaslara fazla basınç uygular. Bu da idrar kaçırmayı tetikleyebilir.
- Sigara içmek: Tütün kullanımı, öksürüğe ve mesane kanserine neden olabilir. Öksürük, karın içi basıncını artırarak idrar kaçırmaya yol açabilir. Mesane kanseri ise idrar yollarını tıkayarak veya tahriş ederek idrar kaçırmaya neden olabilir.
- Kronik hastalıklar: Diyabet, multipl skleroz, Parkinson gibi hastalıklar, sinir sisteminin işleyişini bozarak idrar kontrolünü etkileyebilir.
- İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları, mesaneyi tahriş ederek veya iltihaplandırarak idrar yapma ihtiyacını artırabilir. Bu da idrar kaçırmaya neden olabilir.
- İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar, mesane kaslarını gevşeterek veya kasılmasını engelleyerek idrar kaçırmaya yol açabilir. Örneğin; diüretikler, antidepresanlar, alfa blokerler gibi ilaçlar bu etkiye sahiptir.
- Pelvik organ sarkması: Rahim, mesane veya bağırsak gibi pelvik organların normal yerlerinden aşağıya doğru sarkması durumudur. Pelvik organ sarkması, pelvik taban kaslarının zayıflığına bağlı olarak gelişebilir ve idrar kaçırmaya neden olabilir.