Efor Testi

Efor Testi Nedir?

Efor testi, kalp-damar hastalıklarının tanı ve takibinde kullanılan bir testtir. Bu test, kişiye belli kriterlere uygun şekilde egzersiz yaptırılarak kalp iş yükünün arttırılması ve bu yüklenme esnasında kalp kasının beslenmesinde yetersizliğe yol açabilecek bir kalp damar hastalığının olup olmadığının araştırılmasıdır. 

Efor testi, sağlık kuruluşlarında 'treadmill' adı verilen motorlu koşu bandı üzerinde yapılır. Test sırasında hastanın EKG kaydı, kan basıncı ve kalp ritmi takip edilir.

Efor Testi Kimlere Uygulanmalı?

Efor testi, göğüs ağrısı, kalp ritim bozukluğu, hipertansiyon gibi şikayetleri olan veya kalp krizi, stent, by-pass gibi tedaviler geçirmiş kişilerde yapılır. Ayrıca 40 yaş üzeri kişilerde ve bazı meslek gruplarında da koruyucu amaçla efor testi önerilebilir.

Kadınlarda Efor Testi 

Kadınların bünyelerine uygun bir egzersiz programı belirlenir. Kadınların kalp damar hastalıkları riski erkeklere göre daha düşüktür. Bu nedenle kadınların efor testine ihtiyacı olmayabilir. Ancak kadınlar da tipik veya atipik göğüs ağrısı, kalp ritim bozukluğu, hipertansiyon gibi şikayetleri varsa, kalp krizi, stent, by-pass gibi tedaviler geçirmişlerse efor testi yaptırabilirler.

Efor Testi Ne İşe Yarar, Ne İçin Kullanılır?

Efor testi, genellikle kardiyoloji bölümünde, doktor veya teknisyen gözetiminde, koşu bandı veya bisiklet ergometresi üzerinde yapılır. Test sırasında hastanın göğsüne elektrotlar yapıştırılır ve EKG cihazına bağlanır. Böylece hastanın kalp atışları sürekli olarak izlenir. Ayrıca hastanın kan basıncı da düzenli olarak ölçülür.

Test başladığında, hastanın yavaş yavaş hareket etmesi istenir. Her 3 dakikada bir, koşu bandının hızı ve eğimi veya bisikletin direnci artırılır. Böylece hastanın kalbi daha fazla çalışmaya zorlanır. Test süresince hastanın semptomları (göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi vb.) sorulur ve kaydedilir.

Test, hastanın maksimum efor kapasitesine ulaşması, belirgin semptomlar göstermesi, EKG'de anormallikler görülmesi veya doktorun kararıyla sonlandırılır. Test sonrasında hastanın dinlenme halindeki EKG'si ve kan basıncı tekrar ölçülür.

Efor Testi Nasıl Yapılır?

Efor testi, kalp-damar hastalıklarının tanı ve takibinde kullanılan bir testtir. Efor testi, kişiye belirli bir egzersiz yaptırılarak kalp iş yükünün arttırılması ve kalp kasının beslenmesinde yetersizliğe yol açabilecek bir rahatsızlığın olup olmadığının araştırılmasıdır. 

Adım adım efor testi süreci:

• İlk olarak hastanın göğsüne EKG kaydının alınabilmesi için elektrotlar yapıştırılır .

• Elektrot yapıştırma işlemi sonrasında hastanın istirahat halindeki nabzı ve tansiyonu ölçülerek kayıt altına alınır .

• Hastanın yatma sırasında, ayakta ve bir dakikalık aralıklarla nefes alıp verirken EKG ölçümü gerçekleştirilir. Alınan sonuçlar kayıt altına alınır .

• Efor testi sırasında düzenli olarak EKG takibi yapılır ve sonuçlar kayıt altına alınır. Hastanın belirli aralıklarla kan basıncı ölçülmektedir. Kalp ritmi takibi yapılırken ortalama 3 dakikada bir kan basıncı ölçümü gerçekleştirilir .

• Test başladığında koşu bandı öncelikle yavaş ve düşük eğimli hareket eder. İlk aşamada hastanın tempolu yürümesi, ölçümler için yeterlidir .

• Efor testinde 3 dakika aralıklarla hız ve eğim artırılmaktadır . Bu sırada hastanın nabzı, tansiyonu, solunumu ve göğüs ağrısı gibi şikayetleri dikkatle izlenir.

• Test süresi ortalama 10-15 dakika kadardır. Test sonunda hastanın koşu bandından inmesine izin verilmeden önce istirahat EKG'si çekilir. Hastanın durumuna göre test bitiminden sonra da EKG takibi devam edebilir.

Efor Testi Kimlere Yapılmalı?

Efor testi, özellikle göğüs ağrısı şikayeti olan veya koroner arter hastalığı riski taşıyan kişilere yapılır. Efor testi ile bu kişilerde kalp damar hastalığının varlığı, ciddiyeti ve tedavi etkinliği değerlendirilir. Ayrıca efor testi ile kişinin efor kapasitesi, kalp ritmi bozukluğu, kan basıncı değişimi gibi durumlar da incelenir.

 Efor testi, özellikle şu durumlarda yapılmalıdır:

• Göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi şikayetleri olanlar

• Kalp krizi geçirmiş veya stent takılmış olanlar

• Kalp ritim bozukluğu olanlar

• Hipertansiyon veya diyabet gibi risk faktörleri olanlar

• Kalp-damar hastalığı tedavisi görenler

• 40 yaş üzeri olanlar

Efor testi yapılacak kişilerin seçiminde doktorun klinik değerlendirmesi önemlidir. Bazı durumlarda efor testi yapmak uygun olmayabilir veya sonuçları güvenilir olmayabilir. 

Bu durumlar şunlardır:

• Kalp krizi geçirmiş veya kalp yetmezliği olan kişiler

• Kalp ritmi bozukluğu olan veya kalp pili takılı olan kişiler

• Kalp kapak hastalığı olan veya kalpte darlık veya tıkanıklık olan kişiler

• Aort anevrizması olan veya kanama riski olan kişiler

• Ortopedik problemleri olan veya egzersiz yapamayacak kadar yaşlı veya zayıf olan kişiler

• EKG'sinde anormallik olan veya ilaç kullanan kişiler

Efor testinden önce hastaların bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. 

Bunlar şunlardır:

• Testten 3 saat önce yemek yememek ve kafeinli içeceklerden kaçınmak

• Testten 24 saat önce sigara içmemek ve alkol almamak

• Testten 48 saat önce ağır egzersiz yapmamak

• Test günü rahat kıyafetler ve spor ayakkabı giymek

• Doktorun önerdiği ilaçları kullanmak veya kullanmamak

• Test sırasında kendini iyi hissetmediği takdirde durumu doktora bildirmek.