Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir? Nedenleri ve Tedavisi

Akciğer kanseri, dünya çapında ve ülkemizde en çok görülen kanser çeşitlerinden bir tanesi olup, kansere bağlı ölümlerin de en önde gelen sebebidir. Akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla başlayan bu ciddi sağlık problemi, erken teşhis edilmediği zaman hayati tehlike taşır. Fakat günümüz modern tıp imkanları sayesinde, özellikle erken dönemde saptandığında tedavi etkisi son derece yüksektir. Bundan dolayı akciğer kanseri belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak ve risk unsurlarını tanımak kritik önem arz eder.

Akciğer Kanseri Nedir?

Akciğer kanseri, temel olarak akciğer dokusunda yer alan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir biçimde bölünerek çoğalması sonucu meydana çıkan tümöral yapılar olarak tanımlanır. Normalde vücut hücreleri belli bir düzen içerisinde büyür, bölünür ve ölür. Fakat kanser hücreleri bu döngüye uymaz, devamlı çoğalarak kitleler yani tümörler meydana getirir. Bu tümörler zaman içerisinde büyüyerek çevre dokulara yayılabilir ve vücudun diğer organlarına da yayılarak daha karmaşık bir hale sebep olabilir. Erken teşhis, bu yayılma durumu olmadan tedaviye başlanabilmesi adına önemli bir rol oynar.

Akciğer Kanseri Türleri Nelerdir?

Akciğer kanseri, mikroskop altındaki görüntülerine göre temel olarak iki ana kategoriye ayrılır. Bu gruplandırma, hastalığın tedavi yaklaşımını belirlemede en önemli unsurdur.

Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK), bütün akciğer kanseri vakalarının yaklaşık %15’ini meydana getiren türdür. Çoğunlukla çok hızlı büyüme ve yayılma potansiyelindedir. Sıklıkla sigara kullanımıyla direkt alakalıdır ve teşhis edildiği zaman çoğunlukla vücudun diğer bölgelerine yayılmış olabilir. Küçük hücreli akciğer kanseri, kemoterapi ve radyoterapi gibi sistematik tedavilere daha iyi cevap verir.

Küçük hücreli dış akciğer kanseri (KHDAK), en çok görülen çeşidi olup, bütün vakaların ortalama %85’ini kapsar. Kendi içerisinde adenokarsinom, yassı hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinom gibi alt türlere ayrılır. KHDAK, çoğunlukla küçük hücreli türe nazaran daha yavaş ilerler ve tedavi alternatifleri tümörün alt türüne, genetik özelliklerine ve evresine göre belirlenir.

Akciğer Kanseri Neden Olur?

Akciğer kanserinin gelişiminde rol oynayan pek çok risk unsuru bulunmakla beraber, en önemli ve engellenebilir sebep türün ve tütün ürünleri kullanımıdır.

• Sigara ve Tütün Ürünleri: Akciğer kanseri vakalarının neredeyse %90’ından sorumludur. Sigara dumanında yer alan binlerce kimyasal madde, akciğer hücrelerinin DNA’sına zarar vererek kanserleşme sürecini tetikler.

• Pasif İçicilik: Sigara içilen yerlerde dumana maruz kalmak da tehlikeyi önemli oranda artırır.

• Asbest: Özellikle gemi yapımı, izolasyon ve inşaat gibi sektörlerde kullanılan bu maddeye maruz kalmak, riski artıran önemli bir unsurdur.

• Radon Gazı: Toprak ve kayalarda doğal olarak yer alan, kokusuz ve renksiz radyoaktif bir gazdır. Özellikle binaların alt katlarına birikebilir ve uzun süreli solunması tehlikeyi yükseltir.

• Hava Kirliliği: Sanayi bölgelerinde ve trafiğin fazla olduğu şehirlerde yaşamak, egzoz gazları ve endüstriyel atıklara maruz kalmak tehlikeyi artırabilir.

Son olarak genetik yatkınlık da nedenler arasında bulunur. Ailede akciğer kanseri hikayesi bulunması, bireyde genetik bir yatkınlık olabileceğini düşündürür. Özellikle teşhis sırasında bu husus ön planda tutulur. 

Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Hastalık, erken evrelerde çoğunlukla belirgin bir belirti göstermeyebilir. Bu husus, teşhisi geciktiren en önemli unsurlardan bir tanesidir. Fakat hastalık ilerledikçe baş gösteren bazı işaretler mevcuttur. Akciğer kanserinin ilk belirtileri çoğunlukla solunum yolu enfeksiyonları ile karıştırılabilir. Dikkat edilmesi gereken belli başlı akciğer kanseri belirtisi ise şunlardır:

• İki haftadan uzun süren ve giderek kötüleşen inatçı öksürük

• Öksürükle beraber kan gelmesi ya da kanlı balgam çıkarmak

• Derin nefes alırken, gülerken ya da öksürürken artan göğüs ağrısı

• Ses kısıklığı

• İştah kaybı ve istemsizce kilo verme

• Nefes darlığı

• Sürekli yorgun hissetmek ve halsizlik durumu

• Tekrarlayan bronşit ya da zatürre gibi akciğer enfeksiyonları

Bu semptomlar her zaman akciğer kanseri anlamına gelmese de, özellikle tehlike grubundaki bireylerin bu belirtileri ciddiye alarak bir hekime başvurması kritik önem arz eder. Dolayısıyla herhangi belirtiyi gözlemlemeniz halinde doktor kontrolüne gitmelisiniz. 

Akciğer Kanseri Evreleri Nelerdir?

Akciğer kanseri evreleri, kanserin ne kadar yayıldığını tanımlamak adına kullanılır ve tedavi programının temelini meydana getirir. Evreleme, tümörün büyüklüğü, lenf bezlerine yayılıp yayılmadığı ve vücudun başka organlarına metastaz yapıp yapmadığına göre belirlenir.

• Evre 1: Tümör yalnızca akciğerde bulunur ve lenf bezlerine yayılmamıştır. Akciğer kanseri 1 evre belirtileri çoğunlukla yoktur ya da çok hafiftir.

• Evre 2: Tümör büyümüş ve yakındaki bazı lenf bezlerine yayılmış olabilir.

• Evre 3: Kanser, göğüs kafesinin aynı tarafındaki daha uzak lenf bezlerine yayılmıştır. Akciğer kanseri 3 evre belirtileri daha belirgin bir hale gelebilir.

Evre 4, yani akciğer kanseri son evre olarak da bilinen bu adımda, kanser her iki akciğere, akciğer etrafındaki sıvıya ya da karaciğer, beyin, kemik gibi uzak organlara yayılmıştır. Akciğer kanseri 4 evre belirtileri, kanserin yayıldığı organa göre farklılık gösterir. Akciğer kanseri 4 evre kurtulma şansı geçmişe nazaran hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi gibi modern tekniklerle artmış olsa da, bu evre en zorlu adımdır.

Akciğer Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

Şüphe duyulan belirtilerle başvuran hastalarda akciğer kanseri teşhis süreci, hastanın tıbbi geçmişinin alınması ve ayrıntılı bir fizik muayene ile başlar. Kesin teşhis için de farklı görüntüleme ve patolojik incelemeler gereklidir.

Akciğer Kanserinde Görüntüleme Yöntemleri Nelerdir?

Akciğer kanserinde kullanılan görüntüleme yöntemleri genel hatlarıyla şu şekildedir:

• Akciğer Röntgeni (Grafisi): Çoğunlukla ilk başvurulan tekniktir. Akciğerlerdeki anormal kitleleri ya da lekeleri gösterebilir. Fakat akciğer kanseri röntgen ile her daim saptanamayabilir.

• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Akciğerlerin çok daha ayrıntılı, kesitsel görüntülerini oluşturarak tümörün büyüklüğü, konumu ve biçimi hakkında detaylı bilgi verir.

• Pozitron Emisyon Tomografisi (PT-BT): Vücuttaki kanser hücrelerinin metabolik aktivitesini ölçerek hastalığın yaygınlığını (evrelemesini) belirlemede son derece değerli bir tekniktir.

Biyopsi de teşhis aşamasında kullanılan yöntemler arasında yer alır. Kesin teşhisin konulması için şüpheli dokudan küçük bir parça alınması ve patolojik olarak incelenmesi işlemidir. Biyopsi, bronkoskopi (solunum yollarına ince bir tüp ile girilmesi) ya da iğne biyopsisi gibi tekniklerle yapılabilir.

Akciğer Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Akciğer kanseri tedavisi, hastalığın çeşidine, evresine, tümörün genetik özelliklerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre kişiye göre olarak planlanan multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Hastanemizin göğüs hastalıkları ve göğüs cerrahisi bölümleri, ilgili diğer branşlarla iş birliği içerisinde en güncel tedavi protokollerini uygular.

• Cerrahi Tedavi: Erken evre KHDAK için en başarılı tedavi tekniğidir. Ameliyatla kanserli doku ve etrafındaki bir miktar sağlıklı doku çıkarılır.

• Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek ya da büyümelerini durdurmak adına ilaçların kullanıldığı bir tedavi tekniğidir.

• Radyoterapi (Işın Tedavisi): Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerinin hedeflenip yok edilmesidir.

• Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını sağlayan spesifik molekülleri hedef alan akıllı ilaçlardır.

İmmünoterapi, kullanılan tedavi yöntemlerinden bir diğeridir. Vücudun kendi bağışıklık sistemini kanser hücrelerini tanıması ve onlarla savaşması adına uyaran bir tedavi tekniğidir. Geliştirilen akciğer kanseri aşısı uygulamaları da bu tedavi grubunun bir parçası olarak kabul edilir ve belli hasta gruplarında umut verici sonuçlar sunar.

Akciğer Kanserinden Korunma Yolları Nelerdir?

Akciğer kanseri büyük çapta engellenebilir bir hastalıktır. Korunma yolları içerisinde en başarılısı yaşam stili farklılıklarıdır.

• Sigarayı Bırakmak: Atılacak en önemli aşamadır. Sigarayı bırakmak, kaç yaşında ya da ne kadar süredir içiyor olursanız olun riski önemli oranda azaltır.

• Pasif İçicilikten Kaçınmak: Sigara içilen ortamlarda yer almamaya önem verin.

• Sağlıklı Beslenmek: Bol miktarda meyve ve sebze içeren bir diyet yapın.

• Düzenli Egzersiz Yapmak: Fiziksel aktivite genel sağlığı destekler ve kanser tehlikesini azaltabilir.

• Mesleki Maruziyetten Korunmak: İş yerinde asbest gibi kanserojen maddelere maruz kalıyorsanız, gereken koruyucu tedbirleri alın.

Eğer akciğer kanseri ile alakalı semptomlar yaşıyorsanız ya da risk grubundaysanız, alanında uzman doktorlarımız ile görüşmek ve gerekli kontrolleri yaptırmak adına vakit kaybetmemelisiniz. Erken teşhisin hayat kurtardığını hiçbir zaman unutmayın.