Apandisit Nedir?
- 12 January 2024
- Maltepe Hospital
- General Surgery
Apandisit, kör bağırsak uzantısı olup kalın bağırsağın başlangıç bölümünde yer alır. Boyutları genellikle 5 ila 10 cm arasındadır. Gövdenin sağ alt kısmında bulunan ve apendiks olarak da adlandırılan apandisitin boyutları çocuklarda çok daha büyüktür. Yaşın ilerlemesi ile birlikte apendiksin boyutları da küçülür. Apandisitin işlevi henüz tam olarak netleşmiş değildir. Bununla birlikte yapılan çalışmalar, yararlı sindirim florası tarafından hastalık dönemlerinde kullanılan bir tür sığınak olduğunu tespit etmiştir. Apendiks enfeksiyonu ise apandisit olarak adlandırılır.
Apandisit yeri gövdenin sağ tarafı olduğundan genellikle enfeksiyon öncesi hastanın sağ kısmında bir ağrı meydana gelir. Apandisit ağrısı şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Fakat kişiyi iki büklüm eden keskin ağrı meydana gelebilir. Ayrıca ağrının yanı sıra farklı belirtiler de ortaya çıkabilir. Dolayısıyla belirtilerin görülmesi ile birlikte uzman bir doktor desteğinin alınması, hastalığın erken dönemde teşhis edilmesini sağlayabilir.
Apandisit Neden Olur?
Apandisit iltihaplanmasının nedeni, kalın ve ince bağırsağın arasında yer alan lümen olarak adlandırılan uzantının tıkanması olup tıkanmanın görülmesi durumunda çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Lümenin tıkanması apandisit belirtileri ortaya çıkarmakla birlikte lümende görülen tıkanmanın nedenleri ise genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Bağırsak kurtları veya bağırsak solucanları olmak üzere çeşitli parazitler
- Sertleşmiş dışkıların birikmesi
- Bağırsak içinde bulunan taşlar
- Bağırsak çevresinde meydana gelebilen bezlerin büyümesi
Lümenin tıkanması, birçok farklı sorunu da beraberinde getirebilir. Eğer lümen tıkanmasına zamanında müdahale edilmezse lümenin şişmesi ve patlaması mümkündür. Apandisit patlaması olarak bilinen bu durum, hayati tehlikenin oluşmasına sebebiyet verebilir. Bu tür durumlarda cerrahi işlem ile apandisitin alınması gerekebilir.
Apendiks enfeksiyonu hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir. Çocuklarda meydana gelen durumun nedenleri yetişkinlerden birtakım farklılıklara sahiptir. Çocukların görülen viral enfeksiyonlar, apandisitin gelişmesine sebebiyet verebilir. Bunun yanı sıra apandisitin lümen olarak bilinen iç kısmı yetişkinlerinkinden çok daha dardır. Bu nedenle içeri giren dışkı parçası dışarı çıkamayabilir. Bu durumda enfeksiyon oluşabilir.
Apandisit Belirtileri Nelerdir?
Kadınlarda apandisit belirtileri ve erkeklerde meydana gelen semptomlar birbirinden farklı olabilir. Bununla birlikte çeşitli semptomlar ortaklık gösterecektir. Yaygın olarak görülen belirti, karnın orta kısmında başlayan bir tür ağrıdır. Bu ağrı saatler içinde karnın sağ alt kısmına yayılabilir. Ayrıca zaman içinde ağrının şiddeti de artar.
Bunların yanı sıra apandisitin belirtileri genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Bulantı ve kusma
- Karnın sağ alt kısmına yayılmakta olan şiddetli bir ağrı
- Ağızda ve dilde kuruluğun görülmesi
- Halsizlik
- Yüksek ateş
- Kalp atışının hızlanması
- İdrar sıklığında artış meydana gelmesi
- Kabızlık
- Gaz birikmesi ve göbek bölgesinde meydana gelen şişlik
Belirtilerin tamamı herkeste görülmeyebilir. Bununla birlikte belirtilerin görülmeye başlandığı süre içinde uzman doktor kontrolü oldukça önemlidir. Eğer apandisite zamanında müdahale edilmezse apandisitin patlaması olanaklıdır.
Apandisit patlaması belirtileri alt karın bölgesinde meydana gelen keskin bir ağrıdır. Hapşırma ya da hareket esnasında ağrının şiddeti artış gösterebildiğinden meydana gelen ağrı, kişinin hareketini kısıtlayabilir.
Çocuklarda görülen apandisitin belirtileri yetişkinlerinkinden farklı olabilir. Fakat bazı semptomlar yetişkin ve çocuklarda ortaktır. Çocuklarda genellikle göbek deliğinin sağ tarafında ağrı meydana gelebilir. Belirtilen bölgede oluşan ağrı öksürürken, yürürken ya da zıplarken şiddetlenebilir. Ağrının yanı sıra iştah kaybı, mide bulantısı ve ishal gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Gebelerde ise sırt ve karnın yan bölgesinde ağrı ile kendisini belli eden apandisitin belirtileri hamilelik semptomlarıyla benzerlik gösterebilir. Bu nedenle hastalığın teşhis edilebilmesi son derece zor olabilir. Bu nedenle gebelerde hastalık teşhisinde titiz davranılması oldukça önemlidir.
Apandisit Nerede Bulunur?
Fonksiyonu ile ilgili henüz net bilgilerin bulunmadığı apandisit, karnın sağ alt kısmında bulunur. Kalın bağırsağın bir parçası olarak bilinen kör bağırsaktaki parmak görünümünde bir tür kese olan apandisitin ince ve kalın bağırsağın birleştiği yerin alt kısmında bulunduğunu belirtmek mümkündür. Vücutta karnın sağ alt kısmında yer aldığından belirtiler arasında yer alan karın ağrısı, vücudun sağ bölgesinde meydana gelir.
Apandisit Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın tedavi edilebilmesi için ilk olarak hastalığın teşhis edilmesi gerekir. Farklı hastalıklarla benzer semptomlar gösteren apandisitin teşhisi zor olabilir. Bu nedenle son derece titiz bir şekilde hareket edilmesi doğru tedavi açısından bir hayli önemlidir. Hastalığın teşhisi için
genel cerrahi
bölümüne gidilmesi gerekir. Doktor, çocuklarda ve yetişkinlerde teşhis koyarken farklı yöntemleri kullanabilir.
Çocuklarda hastalığın tanısının konulabilmesi için fiziksel muayene yapılması gerekir. Hastalık farklı sağlık sorunlarıyla benzer bir özelliğe sahip olduğundan gerekli durumlarda ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografiye de ihtiyaç duyulabilir.
Yetişkinlerde ise hastalığın teşhisi için hastanın öyküsü, hastada görülen semptomlar, fiziki muayene ve kan tetkikleri ile ultrason, gerekli olması durumunda ise bilgisayarlı tomografiye ihtiyaç duyulabilir. Bu tür tanı yöntemleri kullanılarak hastalığın tanısının konulabilmesi olanaklıdır.
Hamilelerde hastalığın tanısının konulabilmesi bir nebze zordur. Bunun temel nedeni, ileri görüntüleme tekniklerinin çocuk ve anneye zarar verme ihtimalinin bulunmasıdır. Bu nedenle ileri görüntüleme tekniklerinin teşhis için kullanılması mümkün değildir. Hastalığın teşhis edilebilmesi için yalnızca ultrason kullanılabilir. Ultrason tercih edilmekle birlikte hamilelik nedeniyle rahmin büyümesi ve apandisitin yerinin değişmesi olanaklıdır. Bazı durumlarda ise kalın bağırsağın altına girebilir, bu ise hastalık tanısının konulmasına engel olabilir.
Hamilelikte tanının konulabilmesi için hastanın semptomları incelenir. Bulantı, hastada görülen ağrı, kusma ve kanda iltihabın yükselmesi; hastalığın belirtileri arasında yer alabilir. Belirtileri inceleyen doktor, fiziksel muayene ile hastalığı tespit edebilir.
Apandisit Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığın tedavi edilebilmesi için hastalık tanının konulmuş olması gerekir. Tanı konulduktan sonra hastalığın tedavisi yapılabilir. Hastalığın tedavisi cerrahi işlemdir. Karnın sağ tarafında batma hissi ile kendisini belli eden hastalık, kişinin yaşantısına olumsuz etkide bulunabilir. Ayrıca tedavi edilmeyen hastalık daha sonra çok daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Tedavi kapsamında yer alan cerrahi uygulama, apandisitin çıkarılması ile gerçekleştirilir. Cerrahi müdahalenin farklı teknikler kullanılarak yapılması olanaklıdır. Açık ve laparoskopik olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleştirilebilen ameliyat, hastanın yaşadığı ağrının giderilmesini hedefler. Laparoskopik yöntem, geniş kesilerin yer almadığı bir teknik olduğundan uygulama sonrasında iyileşme sürecinin çok daha hızlı bir şekilde tamamlanmasını sağlar.
Eğer hastalığın tedavisi zamanında yapılmazsa apandisitin enfeksiyon ve apseye neden olması mümkündür. Bu nedenle tedavinin vakit geçirilmeden yapılması son derece önemlidir. Ameliyat sonrasında dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunur. Bu hususlar genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Ameliyat sonrası hastada herhangi bir komplikasyonun görülmemesi durumunda hasta bir gün sonra hastaneden çıkabilir.
- Açık ameliyat olan hastaların ameliyat sonrası ağır işlerden uzak durması son derece önemlidir.
- Eğer operasyon sonrasında ağrının oluşması durumunda doktor tarafından verilen ağrı kesiciler kullanılmalıdır.
- Hastalar, operasyon sonrasında beslenmelerine dikkat etmelidir. Gaz yapmayan yiyecekleri tüketmelidir.
Belirtilen unsurların her biri, apandisit ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alır. Eğer hastalığın semptomlarından herhangi biri ortaya çıktıysa
doktorlarımız arasında yer alan hekimlerden müsaitliği bulunanlar için randevu talep edebilirsiniz.