Alerjik Rinit Nedir? Belirtileri Nelerdir?
- 26 March 2024
- Maltepe Hospital
- Ear Nose Throat
Rinit Nedir?
Rinit, burnun iç kısmını kaplayan ve mukoza olarak adlandırılan kısmın iltihaplanması durumudur. İltihaplanmanın meydana gelmesi, kişide çeşitli semptomlara neden olabilir. Burunda tıkanıklık, akıntı, hapşırık ve koku almada güçlük; bunlardan bazılarıdır.
Alerjik Rinit Nedir?
Alerjik rinit, saman nezlesi olarak da adlandırılan ve dışarıdan gelen polen, toz olmak üzere çeşitli maddelere karşı meydana gelen ve çeşitli semptomlarla karakterize edilen alerjik bir durumdur. Dışarıdan vücuda giren yabancı maddeler, bağışıklık sisteminin çalışmasına destek olan histamin salgılanmasına neden olur. Bu durumda vücut, birtakım semptomlar ile tepki verir.
Alerjik rinitin mevsimsel alerji şeklinde isimlendirilmesi de mümkündür. Polen gibi yabancı maddeler, ilkbahar ve sonbahar olmak üzere bir yılda iki farklı dönemde ağaç ve çiçeklerden havaya karışır. Dolayısıyla bu dönemlerde saman nezlesi artış gösterir.
Bazı kişilerde, küçük yaşlarda alerjik rinit olmamasına rağmen ilerleyen dönemlerde ortaya çıkabilir. Bu tür durumlarda saman nezlesi, kendisini çeşitli semptomlar ile belli eder. Dolayısıyla semptomların görülmesi durumunda doktor kontrolüne gidilmesi mümkündür.
Alerjik rinitin farklı türleri mevcuttur. Rinit belirtileri oluşmasına neden olabilen alerjik rinit türleri şu şekilde sıralanabilir:
-
Mevsimsel Alerjik Rinit: Bu türde hastalığın süresi, iklimle doğrudan alakalıdır. Bunun temel nedeni, ağaç ve yabani ot polenlerinin alerjik duruma sebebiyet vermesidir. Özellikle bahar ayları dışında kişide semptomların azalmaya başladığı görülür.
-
Mesleki Alerjik Rinit: Okuldaki alerjenler ya da tahriş edici maddelere karşı alerjik durum meydana gelebilir. Burun tıkanıklığı, hapşırma ve burun akıntısı; sıklıkla görülen semptomlar arasında yer alır.
-
Yıl Boyunca Süren Alerjik Rinit: Hamamböcekleri, ev tozu akarları, evcil hayvanlar; alerjik duruma neden olan etkenlerden birkaçıdır. Geçmeyen alerjik rinit olarak da bilinir. Bu türde semptomlar yıl boyunca ortaya çıktığından doğru tedavi yöntemleri son derece önemlidir.
Hastalığın farklı türlerinde ortaya çıkan belirtiler değişiklik gösterebilir. Ayrıca tedavi yöntemleri de rinit türlerine göre farklılaşabileceğinden doğru tedavi için hastalığın altında yatan nedenler doğru şekilde belirlenmiş olmalıdır.
Alerjik Rinit Belirtileri Nelerdir?
Alerjik rinit, çocuklarda ve ergenlerde sıklıkla meydana gelebilen bir tür sağlık sorunudur. Çeşitli semptomlarla karakterize edilmekte olup alerjik rinit belirtileri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
-
Göz kapaklarında şişme
-
Burun akıntısı ve tıkanıklık
-
Hapşırık
-
Baş ağrısı
-
Boğaz, ağız ve kulakta kaşıntı meydana gelmesi
-
Koku alma duyusunda kısmen kayıp
-
Halsizlik ve yorgunluk
-
Sulu ve kaşıntılı göz yapısı
-
Kuru öksürük
Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bunun yanı sıra belirtiler, genellikle 20 yaşından önce görülür. Orta yaş ve sonrasında saman nezlesinin semptomları hafifleyebilir.
Saman nezlesinde soğuk algınlığına son derece benzeyen semptomlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle belirtilerin görülmesi durumunda uzman doktor desteği alarak belirtilerin neyden kaynaklandığını öğrenmeniz oldukça önemlidir. Hastada ortaya çıkan semptomların doğru şekilde yorumlanması ve gerekli tanı adımlarının uygulanması, semptomların minimize edilmesini sağlayabilir.
Alerjik Rinite Ne Sebep Olur?
Mevsimsel alerjik rinit, farklı nedenlerden ortaya çıkabilir. Genellikle bahar aylarında görülen alerjik rinit; hayvan tüyleri, polen, akar gibi maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Bunun yanı sıra alerjik rinitin nedenleri farklılık gösterebilir. Bu nedenler genel hatlarıyla şu şekilde özetlenebilir:
-
İlaçlar
-
Küf mantarları
-
Besinler
-
Hayvan tüyleri
-
Polenler (Tarla, yabani otlar vb.)
-
Ev tozları
Belirtilen faktörler, kişide alerjik nezle belirtileri ortaya çıkmasına neden olabilir.
Alerjik Rinit Kimlerde Görülür?
Alerjik rinitin her yaşta görülmesi mümkün olmakla birlikte bazı hastalıklar, risk faktörleri olarak bilinir. Özellikle kronik deri hastalığı bulunan kişilerde görülme olasılığı çok daha fazladır. Bunun yanı sıra egzama, astım, ürtiker hastalıklarına sahip kişilerde de alerjik rinitin görülme olasılığının çok daha yüksek olduğunu belirtmek mümkündür.
Alerjik Rinit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Alerjik rinit tedavisi için ilk olarak hastalık tanısının konulmuş olması gerekir. Çünkü saman nezlesi soğuk algınlığı ile benzerlik gösterir. Bu nedenle doğru tedavinin uygulanabilmesi için hastalık tanısının çeşitli yöntemler kullanılarak yapılmış olması gerekir.
Tanı uygulamaları farklılık gösterebilir. Öncelikle doktor, hastada ortaya çıkan semptomları yakından inceler. Hastalık belirtileri farklı sağlık sorunlarına da işaret edebildiğinden fiziki muayene ve birtakım testlerin yapılması son derece önemlidir.
Hastalık teşhisine yardımcı olabilen testler şu şekilde sıralanabilir:
-
Deri prick testi, kişinin hangi maddelere karşı alerjisinin bulunduğunu belirlemek amacıyla uygulanır. Test kapsamında kol ya da sırt bölgesindeki çeşitli noktalara farklı alerjen maddeleri batırılarak derinin bu maddelere ne şekilde tepki verdiği detaylı bir şekilde incelenir. Test sayesinde vücudun tam olarak hangi maddelere karşı alerji oluşturduğu belirlenir. Bu yöntem, çok daha doğru tedavi yöntemlerinin uygulanmasını olanaklı hale getirir.
-
Kan tahlili, hastalığı teşhis edebilmek için sıklıkla tercih edilen testlerden bir diğeridir. Bağışıklık sistemi, alerjenlerle karşılaştığında çeşitli maddeler üretebilmekte olup kan tahlili, ortaya çıkan değerlerin incelenmesine katkıda bulunur. Kan hücreleri içerisinde yer alan ve immunoglobulin E olarak da adlandırılan antikorlar, alerjenlerle karşılaşıldığında vücut tarafından üretilebilen maddelerdendir. Dolayısıyla kan tahlili ile antikorların vücutta var olup olmadığı tespit edilir.
Hastalık, yukarıdaki yöntemler kullanılarak teşhis edildikten sonra tedavi aşamasına geçilebilir. Tedavide kullanılabilecek çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
-
İlaç Tedavisi: Sıklıkla kullanılan tedavi yöntemidir. Kromolin, dekonjestanlar başta olmak üzere çeşitli ilaçlar tercih edilebilir. İlaçların doktor tarafından belirtilen dozda ve sürede kullanılması son derece önemlidir.
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Hastalık, çoğunlukla dışarıdan vücuda giren yabancı maddeler nedeniyle meydana gelir. Dolayısıyla hijyen oldukça önemlidir. Bu nedenle yaşam tarzı değişiklikleri, hastalık için risk faktörlerinin ortadan kalkmasını sağlayabilir. Genel olarak şu adımları uygulayarak şikayetleri azaltabilirsiniz:
-
Polenlerin yoğun bir şekilde görüldüğü bahar aylarında kapı ve pencereleri kapalı tutun.
-
Isıtma ve havalandırma sistemlerinde bulunan filtreleri sık sık değiştirin.
-
Evde bitki ve evcil hayvan bulundurmayın.
-
Havanın kuru olduğu dönemlerde buharlı oda nemlendiricileri kullanın. Böylelikle
-
ortamdaki hava nemli tutulur.
-
Genel hijyen kurallarına uygun şekilde hareket edin. Yaşam alanlarınızı düzenli olarak temizleyin. Bunun yanı sıra sık sık evi havalandırın.
-
Dengeli ve sağlıklı bir şekilde beslenin. Vitamin eksikliğiniz bulunmadığından emin olun. Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmaya çalışın.
Belirtilen hususların her biri, yaşam tarzı değişiklikleri kapsamında değerlendirilir. Alerjik rinit kesin çözüm arayışındaysanız risk faktörlerini minimize edebilirsiniz. Genel olarak yukarıdaki şekilde özetlendiği gibi risk faktörlerini azaltacak adımlar atmanız, yaşam kalitenizin artmasını sağlayabilir.
Hastalığı önleyici adımlara rağmen alerjik durum ortaya çıkıyorsa hastalığın tanısı konulmalı ve tedavi uygulamaları gerçekleştirilmelidir. Çünkü tedavi edilmeyen hastalığın ilerlemesi mümkündür. Genellikle kişi, nefes alırken hırıltı çıkarır ve öksürüğe neden olur. Bunun yanı sıra astım gibi sağlık sorunları da alerjik rinitin tedavi edilmemesi durumunda ortaya çıkabilir.
Alerji boğaz ağrısı, baş ağrısı ve hapşırık gibi semptomlarla kendisini belli eden alerjik rinit tedavisi için doktorlarımız kategorisinde yer alan ve ilgili birimde hizmet sunan uzman doktorlarımızdan randevu alabilirsiniz. Gerekli tanı uygulamalarının gerçekleştirilmesi sonrasında hastalık teşhisi konulursa hastalığın tedavisi için birtakım yöntemler belirlenir. Böylelikle hastanın yaşam kalitesini arttıran adımlar atılır.